PARS PRIMA,
De principiis cognitionis humanae.

1. Veritatem inquirenti, semel in vita de omnibus, quantum fieri potest, esse dubitandum. 1
2. Dubia etiam pro falsis habenda. ibid.
3. Hanc interim dubitationem ad usum vitae non esse referendam. ibid.
4. Cur possimus dubitare de rebus sensibilibus. ibid.
5. Cur etiam de Mathematicis demonstrationibus. 2
6. Nos habere liberum arbitrium, ad cobibendum assensum in dubiis, sicque ad errorem vitandum. ibid.
7. Non posse à nobis dubitari, quin exsistamus dum dubitamus ; atque hoc esse primum quod ordine philosophando cognoscimus. ibid.
8. Distinctionem inter animam et corpus, sive inter rem cogitantem et corpoream hinc agnosci. 3
9. Quid sit cogitatio. ibid.
10. Quae simplicissima sunt et per se nota, definitionibus Logicis obscuriora reddi ; et talia inter cognitiones studio acquisitas non esse numeranda. ibid.
11. Quomodo mens nostra notior sit quàm corpus. 4
12. Cur non omnibus aeque innotescat. ibid.
13. Quo sensu reliquarum rerum cognitio à Dei cognitione dependeat. 5
14. Ex eo quòd existentia necessaria, in nostro de Deo conceptu contineatur, rectè concludi Deum exsistere. ibid.
15. Non eodem modo in aliarum rerum conceptibus AT VIII-1, 332 exsistentiam necessariam, sed contingentem dumtaxat contineri. 6
16. Praejudicia impedire, quò minùs ista necessitas exsistentiae Dei, ab omnibus clarè cognoscatur. ibid.
17. Quò cujusque ex nostris ideis objectiva perfectio major est, eò ejus caussam esse debere majorem. ibid.
18. Hinc rursus concludi, Deum exsistere. 7
19. Etsi Dei naturam non comprehendamus, ejus tamen perfectiones omni aliâ re clariùs à nobis cognosci. ibid.
20. Nos non à nobis ipsis, sed à Deo factos, eumque proinde exsistere. 8
21. Exsistentiae nostrae durationem sufficere, ad exsistentiam Dei demonstrandam. ibid
22. Ex nostro modo exsistentiam Dei cognoscendi, omnia ejus attributa naturali ingenii vi cognoscibilia simul cognosci. ibid.
23. Deum non esse corporeum, nec sentire ut nos, nec velle malitiam peccati. 9
24. A Dei cognitione ad creaturarum cognitionem perveniri, recordando eum esse infinitum, et nos finitos. ibid.
25. Credenda esse omnia quae à Deo revelata sunt, quamvis captum nostrum excedant. 10
Elzevier, p. (j)
Image haute résolution sur Gallica 26. Nunquam disputandum esse de infinito ; sed tantùm ea in quibus nullos fines advertimus, qualia sunt extensio mundi, divisibilitas partium materiae, numerus stellarum, etc. pro indefinitis habenda. ibid.
27. Quae differentia sit inter indefinitum et infinitum. ibid.
28. Non causas finales rerum creatarum, sed efficientes esse examinandas. 11
29. Deum non esse errorum caussam. ibid.
30. Hinc sequi omnia quae clarè percipimus, vera esse, ac tolli dubitationes antè recensitas. ibid.
31. Errores nostros, si ad Deum referantur, esse tantùm negationes ; si ad nos, privationes. 12
32. Duos tantùm in nobis esse modos cogitandi, perceptionem scilicet intellectûs, et operationem voluntatis. ibid.
33. Nos non errare, nisi cùm de re non satis perceptâ judicamus. ibid.
34. Non solùm intellectum, sed etiam voluntatem requiri ad judicandum. 13
35. Hanc illo latiùs patere, errorumque caussam inde esse. ibid.
36. Errores nostros Deo imputari non posse. ibid.
37. Summam esse hominis perfectionem quòd agat liberè, sive per voluntatem, et per hoc laude vel vituperio dignum reddi. ibid.
38. Esse defectum in nostrâ actione, non in nostrâ naturâ, quòd erremus ; Et saepe subditorum culpas aliis dominis, nunquam autem Deo tribui posse. 14
39. Libertatem arbitrii esse per se notam. ibid.
AT VIII-1, 333 40. Certum etiam omnia esse à Deo praeordinata. 15
41. Quomodo arbitrii nostri libertas et Dei praeordinatio, simul concilientur. ibid.
42. Quomodo quamvis nolimus falli, fallamur tamen per nostram voluntatem. ibid.
43. Nos nunquam falli, cùm solis clarè et distinctè perceptis assentimur. 16
44. Nos semper malè judicare, cùm assentimur non clarè perceptis, etsi casu incidamus in veritatem ; idque ex eo contingere, quòd supponamus ea fuisse antea satis à nobis perspecta. ibid.
45. Quid sit perceptio clara, quid distincta. ibid.
46. Exemplo doloris ostenditur, claram esse posse perceptionem, etsi non sit distincta ; non autem distinctam, nisi sit clara. 17
47. Ad primae aetatis praejudicia emendanda, simplices notiones esse considerandas, et quid in quaque sit clarum. ibid.
48. Omnia quae sub perceptionem nostram cadunt, spectari ut res rerumve affectiones, vel ut aeternas veritates ; et rerum enumeratio. ibid.
49. AEternas veritates non posse ita numerari, sed nec esse opus. 18
50. Eas clarè percipi, sed non omnes ab omnibus, propter praejudicia. 19
51. Quid sit substantia : et quòd istud nomen Deo et creaturis non conveniat univocè. ibid.
52. Quòd menti et corpori univocè conveniat, et quomodo ipsa cognoscatur. ibid.
53. Cujusque substantia unum esse praecipuum attributum, ut mentis cogitatio, corporis extensio. 20
54. Quomodo claras et distinctas notiones habere possimus, substantiae cogitantis, et corporeae, item Dei. ibid.
55. Quomodo duratio, ordo, numerus etiam distinctè intelligantur. 21
56. Quid sint modi, qualitates, attributa. ibid.
57. Quaedam attributa esse in rebus ;
Elzevier, p. (k)
Image haute résolution sur Gallica alia in cogitatione. Et quid duratio et tempus. ibid.
58. Numerum et universalia omnia, esse tantùm modos cogitandi. 22
59. Quomodo universalia fiant : et quae sint quinque vulgata ; genus, species, differentia, proprium, accidens. ibid.
60. De distinctionibus, ac primò de reali. 23
61. De distinctione modali. 24
62. De distinctione rationis. ibid.
63. Quomodo cogitatio et extensio distinctè cognosci possint, ut constituentes naturam mentis et corporis. 25
64. Quomodo etiam ut modi substantiae. ibid.
65. Quomodo ipsarum modi sint etiam cognoscendi. 26
66. Quomodo sensus, affectus et appetitus, clarè cognoscantur ; quamvis saepe de iis malè judicemus. ibid.
67. In ipso de dolore judicia saepe nos falli. 27
AT VIII-1, 334 68. Quomodo in istis id, quod clarè cognoscimus, ab eo in quo falli possumus, sit distinguendum. ibid.
69. Longè aliter cognosci magnitudinem, figuram, etc. quàm colores, dolores, etc. 28
70. Nos posse duobus modis de sensibilibus judicium ferre ; quorum uno errorem praecavemus, alio in errorem incidimus. ibid.
71. Praecipuam errorum causam, à praejudiciis infantiae procedere. 29
72. Alteram errorum causam esse, quòd praejudiciorum oblivisci nequeamus. 30
73. Tertiam caussam esse, quòd defatigemur, ad ea, quae sensibus praesentia non sunt, attendendo : et ideò assueti simus de illis non ex praesenti perceptione, sed ex praeconcepta opinione judicare. 31
74. Quartam caussam esse, quòd conceptus nostros verbis, quae rebus accuratè non respondent, alligemus. ibid.
75. Summa eorum quae observandae sunt, ad rectè philosophandum. 32
76. Autoritatem divinam, perceptioni nostrae esse praeferendam : sed eâ seclusâ non decere Philosophum aliis quàm perceptis assentiri. 33