EX CHRONICIS BIBLIOTHECAE COLBERTINAE.

• item 1. Hic adferre visum est D. Antonii Pouget e Sodalitio nostro Monachi, viri omnium longe accuratissimi, quicum viginti circiter annis vixi, notas in Chronica Eusebii, quae in Colbertina Bibliotheca, nunc in Regiae adjuncta, exstant.
• item 2. Codex Colbertinus numero 240. ab annis 858. exaratus, nempe anno Christi 840. & habetur in fine Chronici cujusdam, pag. 89.In quo continentur sequentia.
  • item 1. Chronicon posterius Eusebii ab Hieronymo versum.
  • item 2. Item Chronica Hieronymi, Prosperi, Cassiodori.
  • item 3. Jordanis, Melliti, Bedae de sex aetatibus.
  • item 4. Item Chronica de sex aetatibus secundum Hebraeum textum, circa annum 840.
  • item 5. Item series brevis de sex aetatibus mundi, juxta Hebraeum, anno 840.
  • item 6. Item Chronicon Wirziburgense manu recentiori, continuatum usque ad annum 1101. Christi.
  • item 7. Bedae de naturis rerum.
  • item 8. Ejusdem de ratione compoti.
  • item 9. Rhabani Abbatis de computo ineditus.
  • item 10. Item computus ex diversis excerptus.
  • item 11. Victorii ad Hilarium Romae Episcopum de Cyclo Paschali.
  • item 12. Dionysii exigui de ratione Paschali.
  • item 13. Paschasini ad Leonem Papam de ratione Paschali.
  • item 14. Tabula Cyclorum decemnovennalium.
• item 3. Codex Latinus Bibliothecae Colbertinae, numero 1058. Scriptus à Monacho Monasterii Savigniacensis Ordinis Cisterciensis, anno 1156.
  • item 1. Eusebii posterius.
  • item 2. Hieronymi.
  • item 3. Prosperi.
  • item 4. Sigeberti, cui hujus codicis scriptor multa inseruit ut ipsemet fatetur, in suo chronico quod huic subjecit scriptor hujus libri, quod perducit usque ad annum Christi 1156.
  • item 5. Sequitur Catalogus Abbatum Savigniacensium usque ad annum 1244.
  • item 6. Deinde Chronicon Magistri Hugonis S. Victoris.
• item 4. Codex Latinus membranaceus Bibliothecae Colbertinae numero 1286.Scriptus manu recentiori. Habet in margine varias lectiones ex aliis Mss. quibuscum collatus fuit ab ipso scriptore.In eo continentur:
  • item 1. Pars quaedam Chronici Eusebiani prioris.
  • item 2. Chronicon Eusebii posterius.
  • item 3. Hieronymi.
  • item 4. Prosperi.
• item 5. Codex Colbertinus numero 1398. ab annis circiter 900. scriptus. In fine codicis pagina antepenultima fit mentio septimae synodi, quae anno Christi 787. coacta est.Continet Chronicon Hieronymi posterius & in fine habet catalogum quorumdam Consulum.
• item 6. Codex Latinus Colbertinus numero 1701.Scriptus ab annis 530. Anno scilicet Christi 1168. ut initio ejusdem habetur.Continet chronica haec:
  • item 1. Eusebii posterius.
  • item 2. Hieronymi.
  • item 3. Prosperi.
  • item 4. Sigeberti.
  • item 5. Ejus qui librum hunc conscripsit.
• item 7. Codex Latinus Bibliothecae Colbertinae, numero 2542. scriptus circa annum 1140.In quo continentur chronica:
  • item 1. Eusebii posterius ab Hieronymo versum.
  • item 2. Hieronymi.
  • item 3. Prosperi.
  • item 4. Sigeberti.
  • item 5. Ejusdem D. Antonii Pouget manu, elegantissime & accuratissime descripta sunt ea quae sequuntur.
• item 8. Ex Ms. Regio 2431. olim 977. περὶ τῆς ἐπιφανείας τοῦ κυρίου de apparitione sive adventu Domini, ex Apostolicis Constitutionibus locum affert Graece, ubi mensis, horaque diei ortus Christi, Baptismi, mortis ejus, & Resurrectionis ejus enarrantur & in margine variae lectiones ex codice Colbertino afferuntur.Deinde praemisso Eusebii nomine, qui eadem ipsa, sed diverso modo narrans in codice Regio effertur, varias lectiones similiter ex codice Colbertino in margine notat.Demum refert ex eodem Regio codice Hesychii locum hoc praemisso titulo, Ησυχίου ἐκ τοῦ εἰς τὴν τοῦ χριστοῦ γέννησιν λόγου, Hesychii ex sermone in Christi ortum, ubi Hesychius chronographiam ab orbe condito repetit, chronographis usus ad computationem suam ut ipse dicit, Clemente, Theophilo & Timotheo. Hic etiam notantur in margine variae lectiones ex codice Colbertino.
• item 9. Postea ex codice Colbertino 1450. refert historiam sex Priorum Synodorum oecumenicarum Graece, hoc ordine.
  • item 1. Prima Nicaena Synodus sub Constantino Imperatore.
  • item 2. Secunda Synodus Constantinopolitana sub Theodosio Magno Imp.
  • item 3. Tertia Synodus Ephesina sub Theodosio juniore.
  • item 4. Quarta Synodus Chalcedonensis sub Marciano Imperatore.
  • item 5. Quinta Synodus Constantinopolitana sub Justiniano Magno Imperatore. (sic)
  • item 6. Sexta Synodus Constantinopolitana sub Constantino patre Justiniani junioris.
  • item 7. Harum Synodorum historia texitur ad singulas.
• item 10. Ex manuscripto autem Regio 2217. haec referuntur.
  • item 1. {1151}{1151}
    1. Initio, manu recenti, nonnulla ad ultimam Historiam Graecam pertinentia.
  • item 2. 2. Chronographia brevis ad Michaëlis & Michaëlis ejus filii Imperium. Est Nicephori Patriarchae Constantinopolitani. Editaque fuit à Josepho Scaligero.
  • item 3. 3. Ecloge, seu collectio Chronographiae, composita à Georgio Monacho, Tarasii Patriarchae Constantinopolitani quondam Syncello, ab Adamo usque ad Diocletianum, quae edita fuit anno 1652.
  • item 4. 4. Theophanis peccatoris Monachi & Hegumeni Agri, atque Confessoris Chronographia annorum 528. Incipiens à 1°. anno Diocletiani, desinens in secundum annum Michaëlis ac filii ejus Theophili, id est continens tempora ab anno mundi 5777. ad annum 6321. sic legitur in Manuscripto, sed in edito qui typis Regiis emissus fuit habetur ad annum 6305.
  • item 5. 5. Alia conscriptio Chronographica, complectens ea quae tempore Leonis filii Bardae Armeni contigerunt: quae cum Theophane edita fuit.
  • item 6. 6. Alia historia Leonis ejusdem, quae etiam cum Theophane edita fuit.
  • item 7. 7. Vita Alexandri Macedonis à quodam Christiano scripta imperfecta.Primo autem folio habentur quaedam recentiore manu, quae nos latine versa paucis referimus.Ne consuetudinem quaeras sed utilitatem, &c. anno 1438.Hic liber emtus fuit à Joanne Abramo Corinthi anno 1507. mense Novembri annis 6. postquam à Venetis defecerat.
  • item 8. Magna urbs Thessalonica tradita est * Siculis anno mundi 6693. Christi 1185.
  • item 9. Tradita est Constantinopolis in manus Latinorum, mense Aprilis indictione 7. anno mundi 6712. Christi 1204. Imperante Alexio Comneno fratre Isaacii Angeli.
  • item 10. Anno mundi 6933. Christi 1425. mensis Julii 20a. die, obiit piissimus Imperator C. P. Manuel Palaeologus, & imperavit pro illo Joannes filius ejus.
  • item 11. Tradita est magna urbs Thessalonica in manus Latinorum, seu Venetorum mensis Septembris 13a. die anni mundi 6931. Christi 1423. Indictione prima à D. Andronico Palaeologo Despota Thessalonicae.
  • item 12. Anno mundi 6955. Christi 1447. Amurates Turcus Romanos vicit & fugavit, &c. Haec & sequens articulus Graeco-Barbare scripta sunt.
  • item 13. Eodem anno mense Maio Galiota Romanorum capta est à Turcis, &c.
  • item 14. Deinde sequitur in eodem codice Ms. Regio 1217. Chronographia Nicephori Patriarchae Constantinopolitani, quae primum edita est à Scaligero in Eusebii Chronici editione priore, p. 305. & in posteriore editione, 301. Et à Jacobo Goaro simul cum Georgii Syncelli Chronographia.Hunc Regium codicem cum editionibus hic memoratis accuratissime confert D. Antonius Pouget & varias lectiones annotat.
  • item 15. Postea vero in eodem codice Regio 2217. habetur Georgii Syncelli Chronographia, quam ille ex Eusebio desumserat, quam cum incredibili diligentia cum edito contulit D. Antonius Pouget, & innumeras varias lectiones, quarum bene multae magni momenti sunt, elegantissime suo more descripsit. Ita ut operae pretium fuerit ut nova chronici Georgii Syncelli editio, secundum has varias lectiones castigata in lucem prodeat.
• item 11. Codex in charta papyracea in parvo folio cujus principium desideratur, estque Historia Romanorum Pontificum inferioris aevi, compendio descripta initio, in sequentibus vero fusiore stylo, maximeque cum ad Sixtum IV. devenitur, putaturque esse Stephanus de Infestura cum quibusdam fortasse additamentis Titulus est:
  • item 1. Historia avanti che la corte gisse in Francia, manca il principio.« * * * * Pontificalmente e dissegli, Piglia tesauro quanto tu vuoi. La campana d’Agnani sonava a storno. Lo Conte Romano di casa Orsina veniva con gente mandata del Re Roberto che lo Papa venisse à Roma. D’onde li cittadini d’Agnani gridavano, Mora li forastieri e forono cacciati d’Agnani li Colonnesi, & in tre di venne lo Papa a Roma, e li cittadini Romani gridavano pure, e lo Papa rispose, Pace e sanita vi tolla Dio, &c. »Postea sequuntur Benedictus XI. Clemens V. &c. & p. 5. hic titulus habetur:
  • item 2. Historia dopo il ritorno della corte di Roma da Avignone.Et p. 23. Historia del Pontificato di Martino Papa V. Abhinc vero Pontificum Romanorum Acta fusius describuntur. P. autem 93. hic titulus ponitur:
  • item 3. De bello commisso inter Sixtum (IV.) & D. Robertum de Arimino ex una & Regem Ferdinandum Ducemque Calabriae ex altera, partibus. Et de morte dicti D. Roberti, anno 1482.Haec Historia Latine scripta est. Postea vero, p. 115. Italico vulgari idiomate sequentia describuntur. Demum p. 174. stylum latinum hic Scriptor resumit, & ad finem usque ita persequitur vitam nempe Sixti IV. Innocentii VIII. & Alexandri VI. cujus annos tantum priores complectitur. Desinitque in quartam diem Februarii anni 1494.De Sixto IV. quem tamen laudat Onuphrius, horrenda narrat, nec quibusdam aliis pontificibus parcit.
• item 12. Codex alius cujus titulus Latine sic habet:
  • item 1. Diarium Antonii de Petris Beneficiati S. Petri de Urbe, cujus originale erat in Bibliotheca Ducis de Altems Romae, sed Latine conscriptum, postea conversum in sermonem Italicum.
    Nell’ anno 1404. a di 19. del mese di Ottobr. Ladislao Rè di Napoli entrò in Roma per la porta di san Giouanni in Laterano sotto il Baldachino fattogli da una parte del Popolo Romano, & il detto Rè dimorò nel palazzo dell’ Arciprete Lateranense, havendo lasciat’ il baldachino in S. Giouanni.
    A di 21. di detto mese si partì il sudetto {1152}{1152}
    Rè di san Giouanni e il Conte Troggia (al. Troia) con molti altri Conti & Baroni Napolitani e Romani e entrò per Ponte Molle, e venne per Prato alla porta di Castel Sant Angelo, & entrato fece la residenza in Palazzo a capo d’elle scale di san Pietro per giorni sei, & entrò sotto un altro Baldachino fattogli da Innocentio VII.
    A di 27. del detto mese furon a Campidoglio il Camerlingo del Papa, & il Conte Troggia de licenza e volonta del Papa, & il sudetto Camerlingo razegno detto Campidoglio nelle mani del detto Conte quale rimase ivi per spatio di una notte.
    A di 28. il detto Conte Troggia razegnò detto Campidoglio al Popolo Romano, del che fu fatta gran festa; e i Romani fecerò i Signori di Campidoglio quali furono chiamati i Dieci. Li cui nomi son questi: Paolo Mancini del Rione de Monti, Dio ti ajuti del Rione di Tredi, Pietro Battaglieri de Tedallidinis; del Rione de Colonna, Nardo Speciaro del Rione de Ponti, Pietro Tartari del Rion de Parioni, Castagna de Calicis del Rion de S. Eustachio, Liello de Alevo de Cincis del Rion della Regola, Gio. Bulgari de Nola del Rion di S. Angelo, Gualdo del Rion de Pigna, Giouanni Guafa del Rion di Trastevere. Vacono questi tre Rioni, cioé Ripa, Campitello e Campo Marzo.Nel dì penultimo del mese morì il Magistro Teobaldo de Monte compatre, & fu sepellito in S. Maria de Araceli.
    A dì 3. di Novembr. morì Bonadore Abbate di S. Paolo Apostolo e fu sepolto in S. Paolo.
    A di 4. il detto Rè Ladislao si partì del Palazzo in capo alle scale di san Pietro, e uscì de Roma, e poi rientrò per Ponte Molle e per la Porta del Popolo, e per l’arco Vicino di S. Lorenzo in Lucina & andò per il Rione di Colonna, fece Galetto de Normanni avanti la sua casa Cavaliere, e poi cavalcò per la via de Tor de Conti verso S. Gio. Laterano, dove fece residenza per una notte.
    A di 5. detto Rè si partì dalla Chieza Lateranenze, & uscito di Roma andò verso Napoli.
    A di 11. fù coronato Innocentio VII. a Capo delle Scale di San Pietro, come è costume, a doppo la coronatione cavalcò a S. Gio. Laterano insieme con molti Baroni di Casa Orsina e Colonna, e con il conte Troggia, e con tutto il popolo Romano a cavallo & a piedi fattogli gran honore da Romani, & se ne ritornò a San Pietro. Et in questo di mori Sabta de Muscianis, & fu Sepolto a S. Petronilla di notte.
    A di 6. di Decembre in Sabbato morì il Card. Christoforo Marroni Romano de Tit. di S. Ciriaci nelle Terme e Vescovo di Tsernia e la notte seguente doppo le 10. hore fù portato il suo corpo per l’istessi Romani nel palazzo a capo le Scale di San Pietro, & alle tre hore di notte in Casa dell’ Abbate di San Paolo de Rion di S. Eustachio, & fù Arciprete della Basilica di San Pietro. E l’altro dì gli furono fatte nobili & honorate essequie, & doppoi sepolto nella capella di San Gregorio Papa e dottore.
    Nell’ anno 1405. nel primo anno del Pontificato d’Innocentio Papa VII. il di 5. del mese di Febr. furono appiccati nel Castel S. Angelo Cola di Seze, e Cola di Gezza, come si diceva per traditori di detto Castello.
    A di 18. di Febr. il Castel di Marino fù preso dal Tesauriero di Romagna ad instanza d’Innocentio VII. Castellano. Contro alla chiesa era Pietro Passarelli di Napoli, il quale preso che fù il Castello fù carcerato col suo fratello Abbate senza Abbadia, chiamato Passarelli.
    A di 10. di Marzo entrò nel detto Castello di Marini Giacomo Orsino di notte di consenso dei Vassalli di detto Castello, e doppo tre giorni hebbe la Rocca.
    A di 18. di detto mese comminciò uscir l’esercito del popolo Romano, essendo Capitano Nicola Colonna, e Giouan. Colonna contro i figlioli di Tiberio della Molara, la cagione non sò, e* aconnorno appresso a detta Molara, e destrussero molti beni di detto Castello e del Castello che si chiama Rocca dello Papa, e ivi stetero giorni XI.A di 23. d’Aprile uscì di Roma Bartolomeo Priore della Chiesa di S. Maria di Aventino per commandamento di Innocentio VII. a far la pace fra li detti figlioli di Tiberio della Molara, & il popolo Romano.
    A di 25. di detto mese tornarono i Romani del campo della Mollara col detto Priore, e nella tornata d’hora di Vespro fu tagliato il capo al detto Priore senza causa alcuna, e fu sepolto nella Basilica di San Pietro. Allora erano stati chiamati Signori della cità 2. li cui nomi sono questi Lorenzo de Maracani, del Rion di Trastevere, e Paolo Maraccini con i loro compagni.
    A di XI. di Magio in Dominica ad hora di Messa grande i detti Signori cioè Lorenzo Maracani con i compagni, vennero a S. Catarina, alla misericordia d’Innocentio VII. con torce accese in palazzo, e fatta riverenza al Papa con dette torce in mano uscirono di palazzo & entrarono in San Pietro, & all’ Altar Maggiore diedero dette torce.
    A di 12. di Giugno in Venerdi Innocentio VII. creò X. Cardinali, fra i quali ne fece cinque Romani, uno di Casa Colonna, uno de Orsini, uno di casa Anibalti Stefanesco, uno di casa Arcioni, & il Vescovo Tudertino Calvidella. Cui creatione fu fatta gran festa per otto giorni del popolo Romano.
    A di 17. dì detto mese mori Paolo Stati doppo l’hora di Vespro, & il di seguente che fù il giorno del sanctissimo Corpo di Christo, morì due hore avanti giorno il Cardinal Monopolitano, e furono fatte le Vigilie in S. Spirito da tutte le Parrochie e Frati, e da tutto il Clero della cità, & li furon fatte le essequie in S. Giouanni in Laterano.
    A dì 19. di detto mese mori Bufalo Cancelliere, di matino avanti giorno, e fù sepolto nella chiesa en Piazza Colonna con grand honore.
    A di 6. di Agosto ad hore 6. Lodovico Nipote di Papa Innocentio fece pigliare questi Officiali e Signori Romani nella Piazza di S. Spirito, cioè, l’egregio huomo Gualterio, e Giouanni Riccarducci, Giouan de {1153}{1153}
    Palozzo, Piero Tartaro Censia, Gio. de Nola, Tomarozzo di Paolo Stati, Stefano dello Bufalo, Janni de Paccio, Jacovello Ciannataío & similmente Dom. Stati della Zecca lo questo vive 7. di, e tutti furono ammazzati nell’ Hospitale di S. Spirito, e poi buttati qui per le finestre apprezzo la Stanza dove si mostrava la Veronica. Et in questo di il Papa si partì, & andò verso Viterbo contro sua voglia: e subito che il Papa si partì di San Pietro entrò lo Baccilieri nella Portica di San Pietro, e tutta la pose a sacco, e di notte spogliò il Palazzo del Papa.
    A di 8. di detto mese entrò Gio. Colonna nel Palazzo del Papa, e non ostante il mal fatto come e di sopra pose a sacco il Rion di Ponte di Parione e della Regola, come gli fù permesso per li cattivi Romani. Diarium vero istud quod ab anno 1404. inchoatur, pergit usque ad annum 1486.
  • item 2. Postea vero in eodem codice versus finem, leguntur Annales Viterbienses cum hoc titulo: Annali di Viterbo, quae inchoantur ab anno 1169. usque ad annum 1242. & postea recentiore manu continuantur usque ad annum 1469.
• item 13. Codex Graecus recenti manu. Harpocrationis Lexicon, cum notis variis.
• item 14. Alius codex Graecus eadem manu, Nicephori Blemmydae Geographia cum variis Castigationibus eadem manu.
• item 15. D. Antonii Pouget e Congregatione S. Mauri Monachi, viri omnium longe accuratissimi, Castigationes & variae lectiones in chronicon Eusebii & Hieronymi, & in quaedam alia Hieronymi opera in uno codice.
• item 16. Fasciculus Inscriptionum ubi primo occurrit codex annorum circiter ducentorum, ubi primo occurrit ordine alphabetico explicatio litterarum quae ad voces & nomina significanda unicae ponuntur in inscriptionibus: Huic alia subjungitur inscriptiones explicandi ratio, in cujus fine sic clauditur: Lector si non absurdo es ingenio, & te capit veterum memoria, agito gratias Raynaldo Ursino Antistiti Caesariensi, omnibus numeris absoluto, cujus industria & munificentia, monumenta haec veterum, per orbem terrarum sparsim jacentia, in corpus redacta legis, &c.
  • item 1. Loca autem unde exceptae fuere inscriptiones, accurate memorantur. Illa autem hic referenda duximus.
  • item 2. Romae in diversis hic memoratis locis.
  • item 3. Venetiis apud S. Gervasium.
  • item 4. Muriani: est civitas Vitrorum prope Venetias. Patuae, (sive Patavii) in foro Julii. Patavinae multae referuntur inscriptiones.
  • item 5. In agro Paduano.
  • item 6. Montagnanae agri Patavini.
  • item 7. In villis agri Patavini.
  • item 8. Aquilegiae.
  • item 9. In Fuziaco Provinciae Stiriae.
  • item 10. Viennae Ducatus Austriae.
  • item 11. Terraconi.
  • item 12. Solonae (sic).
  • item 13. Torcelli.
  • item 14. Mantuae multae.
  • item 15. In Andae Vergilii villa.
  • item 16. Mediolani multae.
  • item 17. Modoetiae.
  • item 18. Apud Angleriam.
  • item 19. Apud Vesutum vicum Angleriarum.
  • item 20. Ad Collem Brebium juxta Besutium.
  • item 21. Comi.
  • item 22. Ad Varesium Comi vicum. Ubi Adria olim fuit.
  • item 23. Ferentini.
  • item 24. In Ferentina Regione.
  • item 25. Parmae.
  • item 26. Beneventi multae.
  • item 27. Interamne multae.
  • item 28. Spoleti.
  • item 29. Tipherni.
  • item 30. Papiae, sive Ticini.
  • item 31. Apud Monachos Sublacenses.
  • item 32. Neptuni.
  • item 33. Pisis.
  • item 34. Carariae agri Lucensis.
  • item 35. Seraganae agri Lucensis.
  • item 36. Laviniae, quae nunc dicitur Civita Indivinae.
  • item 37. Apud Maceratam in Provincia Picena.
  • item 38. Tergestri.
  • item 39. In Castro di * Sanguent Provinciae Aprutii.
  • item 40. In Tripuntio propter Nursiam in flumine.
  • item 41. Apud Argos in campis.
  • item 42. Apud Lyrim amnem, ubi dicitur il Garigliano.
  • item 43. Theani.
  • item 44. Thelisiae.
  • item 45. Romae quamplurimae.
  • item 46. Testamentum militare in Balearibus, ut aiunt, repertum.
  • item 47. Apud Civitatem Nepesinam.
  • item 48. Apud Braccianum.
  • item 49. Reate.
  • item 50. In Suburbio Reatino.
  • item 51. Perusiae.
  • item 52. Messanae in Sicilia.
  • item 53. Ad Rubiconem fluvium.
  • item 54. Ravennae.
  • item 55. In Castro Beleno Venetorum.
  • item 56. Venetiis.
  • item 57. Fol. 44. verso. Kalendarium antiquum & seqq.
  • item 58. Fol. 50. Inter Baïas & Aversam.
  • item 59. Matelicae.
  • item 60. Après suivent quelques inscriptions Grecques & Latines.
  • item 61. Remarques (de M. l’Abbé de Longuerue) sur un marbre trouvé à Torigny, Diocese de Baieux.
  • item 62. Autres inscriptions Grecques & Latines.
• item 17. Une feuille du Manuscrit Grec de la Bible en caractere Oncial, de la même écriture & du même manuscrit que celui que j’ai donné dans la Paleographie Grecque, p. 188. tiré de la Bibliotheque de M. Colbert.
• item 18. Fasciculus alius ubi opera incompacta in-folio quatuor Crucibus signatus.
  • item 1. 1. Liber Ritualis vetustissimus, quem Ceremoniale vocant, ante quadringentos annos in Romana Ecclesia usurpatus. Ex Bibliotheca Pontificia Palatina, quae est prope Basilicam S. Petri in Vaticano.
  • item 2. 2. Bulla Adriani Papae 1156.
  • item 3. 3. Junii Nupsii Liber primus de limitibus.
  • item 4. 4. Ex corpore Theodosiano libro secundo finium regundorum, &c.
  • item 5. 5. Definitio Concilii Florentini, Graece.
  • item 6. {1154}{1154}
    6. Ex libro rituali Divinorum officiorum à Benedicto Canonico S. Petri ad Guidonem de Castello Cardinalem S. Marci postea, Caelestinum II. anno Domini 1143.
  • item 7. 7. Vitae Imperatorum ab Anastasio Bibliothecario descriptae. Exstant in Codice Bibliothecae Casinensis num. 6.
  • item 8. 8. Kalendarium, de Cyclis, opus excerptum ex libro De untiis, de Die, de Nocte, de Annis, &c.
  • item 9. 9. Ex libro primo de diversis formis, & de Regularibus, & de Beneficiis vacantibus. Et de litteris Dominorum Cardinalium, & de exhibitis, & de Officio Tabellionatus anno 4. Eugenii Papae IV.
  • item 10. 10. Ex libro primo de Regularibus & de diversis formis Anni septimi Domini nostri Nicolai Papae V.
  • item 11. 11. Historia rerum Neapoli & in Italia gestarum ab anno 1420. ad annum 1436.
  • item 12. 12. De temporibus tum veterum, tum recentiorum Scriptorum supputatio.
  • item 13. 13. De Martyrologio Ecclesiae Romanae post Bedam & ante Usuardum ex vetustissimo Codice Longobardico.
  • item 14. 14. Variae lectiones operum S. Hieronymi.
  • item 15. 15. Chronica de singulis Patriarchis novae Aquileiae.
  • item 16. 16. Epistola Teutonis Monachi ad Oldericum Episcopum.
  • item 17. 17. Littera Regis Poloniae ad Regem Galliae, anno 1683.
  • item 18. 18. Passio Sanctae Fortunatae Virginis, &c.
  • item 19. 19. Tractatus Anonymi de Regionibus & Provinciis Galliae.
  • item 20. 20. Fulberti Carnotensis de Nativitate S. Mariae.
  • item 21. 21. De Ordine celebrandae Missae.
  • item 22. 22. Variae lectiones ad librum Didymi Alexandrini de Spiritu Sancto.
  • item 23. 23. Ex Anonymi Chronico ab initio mundi usque ad annum 1300. Ex Codice Mss. Reginae Sueciae.
  • item 24. 24. Extrait de la Chronique de Cambray composée par Antoine * Evirsdiie l’an 1491.
  • item 25. 25. Vita SS. Confessorum Florentii & Vindemialis.
  • item 26. 26. Ex Codice Crypta-Ferratensi, quaedam ad historiam anni 1378. & sequentium pertinentia.
  • item 27. 27. Epistola Caroli VII. Francorum Regis data anno 1440.
  • item 28. 28. Ex libro primo de Regularibus & de diversis formis anno tertio Eugenii Papae IV. Sequuntur quaedam ejusdem & aliorum Pontificum Epistolae.
  • item 29. 29. Epistolae Pierii Coluccii Salutati.
• item 19. Codex in-8°. de Comitissa Mathilde ex libro originali Felicis Contelorii Canonici Basilicae Vaticanae & Archivistae Praefecti Archivii secreti Bibliothecae Pontificiae. In hoc codice de multis rebus agitur.
• item 20. Codex in-fol. Diarium rerum gestarum Romae ab anno 1500. ad 1503.His adjungimus Epitomen historiae à Nectario Patriarcha Jerosolymitano Graece descriptum, quem nos à multis jam annis Latine convertimus.
• item 21. Apographum ex Epitome Sacra Historiae descripta à Beatissimo Nectario Cretensi, nuper Patriarcha Jerosolymitano.
  • item 1. De iis quae minutatim reperta sunt in Ecclesia magna Catholici; Imaginibus scilicet, Lampadibus & aliis quibusdam.
  • item 2. Catholicum habet intus ornatum hujusmodi. Primo Sacrarium est longe pulcherrimum omnium, quae usquam viderimus. Quandoquidem primo spatiosum est; secundo multa luce perfunditur. Muri ejus omnes in circuitu, usque ad Musivum opus superne positum, marmoreis tabulis operti sunt: similis autem marmoreus ornatus nusquam gentium visitur, quia arte mirabili concinnatus est. Marmora quippe alba sunt, cum venis nigris fluctuum more sinuosis. Artifex autem qui adornavit, magno cum artificio venas alterius marmoreae Tabulae, cum altera concinnavit; ita ut videantur omnia unum marmor esse à natura sic constitutum. In circuitu autem à pavimento tres gradus sunt ex marmoribus albis, qui ad Sacrum Synthronum, sive ad subsellia pertingunt. Supra autem sacrum Synthronum, item marmoreum, positum est sacrum Artophorium speciosissimum cum picturis auro exornatis habens in se Sacrum Panem. Ideo sacer Synthronus clausus est, ne quis Episcopus in illo sedeat, ob causam inferius memorandam. Ardet itaque semper lampas in eo, in honorem Dominici Corporis & Sanguinis ibi reconditi. Superne autem Concha sacrarii, marmoris specie est cum pictura musiva antiquissima: ibi vero repraesentatur festum Transfigurationis: quia nomine ejusdem festi Ecclesiam appellarunt. Ipsumque majori solemnitate celebrant, quam caetera omnia, ut proprium Monasterio. In circuitu vero hujusce festi, depicti habentur à capite usque ad pectus duodecim Apostoli, similiterque duodecim Prophetae. In altiori Conchae parte est maxima fenestra: & à Septentrionali quidem parte ejusdem fenestrae, est musivo opere depictus Propheta Moyses cum Deo in Rubo colloquens; à meridionali vero parte, ipse Moyses legem accipiens: haec omnia musivo opere. Ante Transfigurationem pendet lampas argentea semper ardens. Pavimentum totum sacrarii marmoribus stratum est. Sancta Mensa marmorea & ipsa, quatuor tenuibus marmoreis columnis fulcitur, columnae vero stant supra marmoream magnam tabulam: sub qua sunt Martyricae (Sanctae Aecatherinae) reliquiae, .... supra sacram Mensam pendent Coelum ex peplo auro contexto. Ad Septentrionem Sanctae Mensae est secundum Ordinem Sancta Prothesis. Ad meridionalem vero partem Sacrarii tute servantur Virginales & Martyricae Reliquiae Sanctae Aecatherinae, odorem magnum & suavissimum emittentes: in qua pendent quinque argenteae Lampades, & alia minor ex spississima & sculpta crystallo, quae sane pulcherrima & magni pretii est: ea vero in honorem Sacrarum Reliquiarum semper ardet. Pavimentum inter Choros totum marmoribus stratum est, cum artificio ex variis marmoribus confectum. Templum antiquum est, sed renovatum, ex {1155}{1155}
    Creta allatum, totum sculptura ornatum, admodum pulcrum & sublime, quod à terra usque * ad supremam columnarum partem erigatur. Stant autem in ipso imagines magnae & humanae staturae, quae pulcritudine sua, miram periti Pictoris artem depraedicant. Erat autem ille Jeremias Cretensis genere, Sinaïtes professione, Hieromonachus spiritualis & virtute praeditus, cujus pictoriam artem nulli non mirantur: comparandus sane cum antiquis doctissimis Pictoribus, quos ipse accuratius caeteris omnibus elegantia & penicilli ductu imitatus est. Harumce autem imaginum prima est Salvatoris Christi in throno sedentis, utpote Regis & Summi Pontificis: secunda Deiparae & semper Virginis Mariae in throno item sedentis. In circuitu throni Salvatoris, funt quatuor Evangelistae, Joannes, Lucas, Matthaeus & Marcus. In circuitu item throni Deiparae, quatuor Prophetae, David, Salomon, Hesaïas & Daniel, cum titulis descriptis, qui Virginis mysterium vaticinantur. Stant porro hae duae imagines ordine ad duas partes speciosae portae, Servatoris nempe imago à dextris ad meridionalem partem, Deiparae ad septentrionalem: quod sinistrum latus dicitur ingredientibus in Ecclesiam. E latere Dominicae Imaginis ad meridiem stat admirabilis illa & speciosissima imago sapientissimae S. Aecatherinae cum diademate regio; utpote quae ex Regio genere fuerit; ac etiam quia est vere Regina & sponsa Christi Regis & sponsi. Haec item imago doctius & accuratius depicta est, quam caeterae, aliisque pulcritudine antecellit. Postea habetur meridionalis porta Sacrarii. A latere vero ipsius portae ad meridiem, ad murum stat imago magni Nicolai. A latere Imaginis Deiparae ad aliam Septentrionalem nempe partem est imago Praecursoris. Deinde est alia porta Septentrionalis, & ad aliud latus ejusdem Septentrionalis portae, Princeps coelestis militiae Michaël. Supra Imagines depictae visuntur per ordinem Dominicae solemnitates. Supra Dominicas solemnitates in cacumine Templi, stat Crux admirabilis & pulcherrima insculpta & deaurata, tribus ulnis alta, in cujus medio est Christus cruci affixus ejusdem Pictoris arte exhibitus.
  • item 3. Ad latera Crucis stant hinc Mater Jesu, inde Theologus Joannes secundum Evangelicam traditionem. Exstant ibidem, aliae multae Imagines tum parvae, tum magnae; aliae in muris Catholici; aliae in sacro Rubo pendentes; praesertim vero in duodecim columnis, quae sunt extra Templum: quoniam duae sunt ................ duodecim Imagines sunt, quae vocantur Dodecamênon, quia continent Sanctos totius anni; videlicet ad singulas columnas singulorum mensium sanctos. Habent autem singulae duos cubitos longitudinis. Sub imaginibus columnae excavatae sunt, ac foramina marmoreis ostiolis plumbo munitis occlusa sunt: intus autem exstant particulae sacrarum Reliquiarum, quae secundum menses & imagines supra positas festis celebrantur. Ardent autem lampades argenteae, in Templo decem, ad magnas imagines, sex; ad tres sacrarii portas, tres; ad crucem superne positam, una; ad duodecim Imagines duodecim mensium, duodecim inter columnas, ad singulas cameras sive fornices, una lampas. Inter duas vero primas columnas, pendent quinque magnae lampades argenteae: quarum duae semper ardent; altera nempe in honorem Imaginis Salvatoris, quae est in Templo; altera in honorem Imaginis Deiparae. Hae omnes lampades quae inter columnas sunt à tecto pendent ex catenis aereis. Hae omnes accenduntur in celebritatibus, Dominicis videlicet, & Festis. Templi autem lampades, quotidie; similiterque ad Imaginem cujusque mensis tunc currentis. Est & alia Imago Deiparae ad latus portae Septentrionalis, quae vocatur Imago Candelapti, seu lampadis accensae; ad quam ardet lampas ob miraculum hujusmodi, quod patravit Imago, erga lampadem ardentem, de hoc vero postea dicemus. Est item alia Imago occursûs intra magnam portam Catholici. Ad eam vero lampas ardet ob hujusmodi causam. Hunc diem festum Occursus, ut narratur, jusserat Magnus Imperator Justinianus in Imperatoria urbe celebrari; deindeque in Ecclesiis etiam ac Monasteriis ab se conditis: unde, ut videtur, Sinaïtae consueverunt hanc solemnitatem cum magno pervigilio celebrare: hinc etiam inducti sunt ut hanc Imaginem haberent cum apposita lampade, quae quotidie ardet: ipsam colentes ob decretum fundatoris sui. Supra magnam portam est magna pictura Christum repraesentans eum crucifigeretur: ibique lampas quae quotidie accenditur. Sunt item aliae lampades in aliis Catholici locis, & in sacellis ejus; ita ut in Catholico & in ejus sacellis numerentur lampades plus septuaginta, ex quibus octo semper ardent. Sunt item sex magna candelabra aenea ante sex Imagines Templi, & alia duo in sancto Rubo: ad sanctos Patres item duo: similiter ad sanctum Jacobum duo. In sancta mensa magni Sacrarii sunt item duo candelabra, sed argenta. Pendent item à tecto mediae Ecclesiae, à choris usque ad magnam portam lampades multorum Ellychniorum quinque, ex quibus una maxima est & speciosissima, ita ut latitudo ejus totam pene Ecclesiae latitudinem occupet. In choro autem Hieromonachorum stant duo pulpita pretiosissima: nam confecta sunt ex radice largari, quod vulgo dicitur sentephium & ex testudine Indica, quae usu vulgari dicitur Bana. Est & aliud pulpitum minus ad Psalterium, & reliquas lectiones, quae in medio Ecclesiae peraguntur; praecipue autem cum sacrum Evangelium legitur, Hierodiacono ministrante. Hoc item eodem modo concinnatum est; sed à duobus majoribus in multis differt, quoad formam & subtilitatem. Sunt autem haec arte elaborata manu cujusdam Calogeri, Porphyrii nomine, genere Atheniensis. Fuit autem is ipse istius Monasterii Calogerus & senex & virtute spectabilis. Ad dextrum chorum versus medium Templi stat Archieraticus thronus ex nuceo ligno, ad duo latera habens duas magnas Aquilas sculptas colla in circulum volventes; ita ut capita ad pectus admota habeant. Supra caput Pontificis est coronis insculpta, à {1156}{1156}
    duobus Angelis sculptis item gestata: estque & arte & forma spectabilissima. Et ut vere loquar nihil in ista Ecclesia reperitur, quod non congruenti ornatu splendeat, ut decet jucundissimam & pulcherrimam hujusmodi Ecclesiam: nam si unumquodque spectes, videtur pars esse ad integritatem totius excogitata & adaptata: quia ubi quidpiam deficit, hinc totum deturpatur. Figura Ecclesiae extrinsecus in pyramidis formam exsurgit, nam medium columnis fultum reliquis sublimius est, caetera vero utrinque demissiora sunt. Illud autem medium quod sublimius est, fenestras ex utraque parte habet quatuordecim: similiterque à duobus lateribus demissioribus alias quatuordecim: intra sacrarium duas, unam supra magnam portam, ita ut ad triginta & unam numerentur. Ab hisce fenestris Ecclesia magna luce perfunditur: quod illam splendidiorem & speciosiorem reddit; ita ut velut alterum terrenum coelum, vario ornatu fulgeat. Ordinem autem & concinnitatem quotidiani officii, & sacrorum celebrationis, cum maxime Archiepiscopus liturgiam celebrat, quis mente sanus, si audeat & viderit, non dicat, terrenam Hierarchiam, caelestem illam Angelicamque imitari? Et quis cernens pulcherrimam illam Ecclesiam, cum tali Angelicaque constitutione, in remotissimo & tam aspero deserto reperta, & Monasterium quotidie circumdatum hominibus feris & agrestibus; non dixerit inter multas spinas hoc floridissimum lilium vere reperiri? Et cum maxime per solitudinem veniat, & tot dierum cursum per loca petrosa, aspera, penitus inculta, & inaquosa perficiat & postea tantum Monasterium cum pulcherrima Ecclesia reperiat, non dicat se illa die ascendisse ex tenebris inferni, & venisse in lucem Paradisi? Etenim hujusmodi locus vel ipso conspectu piis hominibus ingentem compunctionem adfert.
• item 22. Codex operum Photii recens, qui olim D. Emerici Bigotii τοῦ μακαρίτου amici nostri fuit, & nunc inter Manuscriptos nostros numeratur.
  • item 1. Orditur autem is qui collectionem fecit ab Epigrammate in laudem Photii, cujus auctor fuisse fertur Païsius Ligarides Metropolita Gazae. Cujus primus versus hic apponetur.
  • item 2. Φώτιος ὁ πραπιδέας πεπνυμένος ἐν πατριάρχαις sequitur postea Graece.
  • item 3. Catalogus quorumdam operum sanctissimi Photii Patriarchae Constantinopolitani, collectus opera sanctissimi & eruditissimi Païsii Metropolitae Gazae, inter honorabiles honorabilissimi & in tota Palaestina Praefecti.
  • item 4. Epistola 1. Sanctissimo Papae & Episcopo Veteris Romae Nicolao Photius Episcopus Constantinopolis novae Romae, cujus initium, ὃτε τῆς Ἱεραρχίας κατὰ νοῦν.In ea fidei suae professionem emittit, & se oecumenicas septem Synodos admittere profitetur.
• item 23. Epistola 2. Religiosissimis Coepiscopis & Piissimo Oeconomo & Syncello Ecclesiae Theopolitarum, Photius Episcopus Constantinopolis novae Romae, cujus initium, Μεγίστων μὲν ἄνωθεν τετυχηκότες ἀγαθῶν.Archiepiscopatus sublimitatem celebrat, & miratur quo pacto humana natura ad tantam dignitatem evecta sit. Enarratque quomodo ad Patriarchalem sedem omnium una conspirantibus votis evectus fuerit, suamque fidem profitetur.
  • item 1. Epistola 3. sanctissimo fratri Nicolao Episcopo veteris Romae Photius Episcopus Constantinopolis novae Romae, cujus initium: Αγάπης μὲν ὡς ἀληθῶς.
  • item 2. Vim caritatis extollit, atque ut rem divinam praedicat, paucis vero confutat accusationem in se prolatam, quod ipse per vim & tyrannidem Patriarchalem thronum invaserit.
  • item 3. Canones expositi sanctae & magnae Synodi Constantinopolitanae primae & secundae (sic) in venerabili Templo Sanctorum Apostolorum.
  • item 4. Photius Archiepiscopus Constantinopolis novae Romae & Oecumenicus Patriarcha.
  • item 5. Canones sunt septemdecim numero, continentque diversas constitutiones, maxime circa Monasteria & Monachos, & circa Episcopos qui Episcopatum sponte abdicant.
  • item 6. Homilia 1. dicta in Sancta Parasceve in Ambone Sanctae Irenes, postquam Catecheses completae fuerant, cujus initium: Αλλὰ ταῦτα μὲν προηγουμένῳ λόγῳ.
  • item 7. Oratorio more coarguit eos qui Sanctum Baptisma peccatis commaculant.
  • item 8. Homilia 2. sine titulo, cujus initium: Μετὰ τὴν τῶν κατηχητικῶν λόγων ἀνάγνωσιν.
  • item 9. De vilitate vitae nostrae agit, describitque quomodo cito marcescat, somniisque similis sit.
  • item 10. Ejusdem sanctissimi Photii
  • item 11. Homilia prima circa incursionem Russorum, τῶν Ῥώς. cujus initium, τί τοῦτο; τίς ἡ χαλεπὴ αὕτη καὶ ϐαρεῖα πληγή.
  • item 12. Ostendit propter peccata nostra haec nobis immitti mala, &c.
  • item 13. Ejusdem Homilia 2. Circa incursionem Russorum, cujus initium, Οἶδα μὲν ἅπαντες συνεπίστασϑε.
  • item 14. Ait ex ira Dei talem immitti Barbarorum invasionem, &c. Haec autem Homilia hic tota describitur, praecedentium vero partem solum affert.
  • item 15. Ejusdem Homilia in Annunciationem B. Mariae Virginis, cujus initium: Φαιδρὰ τῆς παρούσης ἡμέρας.
  • item 16. Enthymematibus plena est haec Homilia & Rhetoricis figuris, &c.
  • item 17. Ejusdem Homilia dicta in Ambone Sanctae Irenes, post lectionem Catecheseos, cujus initium, ὅτε τοῦ διαβόλου τὸ κράτος.
  • item 18. Carpit eos qui divina praecepta despiciunt & negligunt, &c.
  • item 19. Ejusdem Photii Homilia altera in Annunciationem B. Mariae Virginis, dicta praesente Imperatore, cujus initium: Ὡς ἀγαπητὰ τὰ σκηνώματάσου.
  • item 20. Ejusdem Homilia εἰς τὰ βαία in Ramos Palmarum & in Lazarum, cujus initium, ὅτε τῶν παίδων ὡσαννά.
  • item 21. Ejusdem Homilia in Nativitatem B. Mariae Virginis, cujus initium: Πᾶσα μὲν ἑορτή. Edita a Combefio.
  • item 22. Ejusdem Homilia ῥηθεῖσα ὡς ἐν ἐκφάσει τοῦ ἐν τοῖς βασιλείοις περιωνύμουναοῦ, cujus initium φαιδρὸν {1157}{1157}
    ὁρῶ τῆς παρούσης ἡμέρας. Edita a Lambecio.
  • item 23. Post haec vero disquirit Logarides ille Païsius, ad quem Imperatorem pertineant Encomia & Laudes a Photio emissae, & multis hoc argumentum persequitur quod longius esset recensere.
  • item 24. Ejusdem Photii in sepulturam Christi, cujus initium: Ἀφ᾿ ἑκάστου μὲν τῶν τοῦ χριστοῦ. Quae Homilia integra pene affertur.
  • item 25. Ejusdem Homilia habita in Parasceve primae hebdomadis jejuniorum in ambone Ecclesiae Sanctae Sophiae, cujus initium: Ἥκομεν ἡμῖν τὴν προθεσμίαν.
  • item 26. Ejusdem Homilia habita in Ambone magnae Ecclesiae, cujus initium τῆς προλαϐούσης ὁμιλίας τὸ τέλος.
  • item 27. Ejusdem Homilia habita in ambone magnae Ecclesiae, cujus initium, τῶν προμάχων τῆς ἐκκλησίας.
  • item 28. Ejusdem Homilia habita in ambone magnae Ecclesiae, in magno Sabbato, praesente Imperatore, quando Deiparae imago depicta & detecta fuit, cujus initium, σιγᾷν εἴτις διὰ παντὸς μελετήσειε.
  • item 29. Ejusdem Homilia dicta in ambone Sanctae Sophiae, quando Orthodoxis nostris & magnis Michaëli & ... contra omnem haeresim triumphus erectus est, cujus inïtium: Ἦν ἄρα ἐκ πολλοῦ γεγηρακὼς ὁ χρὸνος.
• item 24. Codex Graecus magnae molis, qui olim Cardinalis Perronii fuit, ejus jussu in Italia exscriptus in charta papyrea, in quo:
  • item 1. 1. Eusebii Commentarius in Psalmos in multis imperfectus, quo codice nos usi sumus in collectione nova Patrum & Scriptorum Graecorum, anno 1706. emissa.
  • item 2. 2. Epiphanii Episcopi Constantiae in Cypro Insula. Init. Επιφάνιος γένος μὲν ἦν Φοινίκων.
  • item 3. 3. Polybii Episcopi Rhinocorurôn in Reliqua vitae S. Epiphanii.
  • item 4. 4. Epistola Polybii Episcopi Rhinocorurôn ad Sabinum Episcopum Constantiae.
  • item 5. 5. Epistola Sabini Episcopi Constantiae ad Polybium Episcopum Rhinocorurôn.
  • item 6. 6. S. Joannis Damasceni in Natalem S. Mariae semper Virginis Deiparae.
  • item 7. 7. S. Joannis Damasceni in transfigurationem D. N. Jesu Christi.
  • item 8. 8. S. Joannis Damasceni in Natalem diem S. Mariae semper Virginis, ubi demonstrat eam esse ex progenie Davidis.
  • item 9. 9. Ejusdem S. Joan. Damasceni in idem argumentum.
  • item 10. 10. S. Joannis Damasceni de Draconibus.
  • item 11. 11. S. Epiphanii, an Paradisus sit spiritualis, an sensibilis.
  • item 12. 12. Theodoreti, quomodo dicat Moyses ex Paradiso oriri Tigrin & Euphatem, quos quidam dicunt ex montibus Armeniae oriri.
  • item 13. 13. S. Epiphanii de duodecim lapidibus qui erant in Rationali Sacerdotis.
  • item 14. 14. S. Joannis Damasceni ὁρισμοὶ τῆς φιλοσοφίας, Definitiones Philosophiae.
  • item 15. 15. S. Joannis Damasceni oratio Carminibus Anacreonticis.
  • item 16. 16. S. Amphilochii Iconii Episcopi in vitam & miracula S. Basilii Archiepiscopi Caesareae in Cappadocia.
  • item 17. 17. De Anastasio Presbytero.
  • item 18. 18. De Sancto Ephraem Syro.
  • item 19. 19. De miraculo facto a S. Basilio in Petrum fratrem suum & ejus sponsam.
  • item 20. 20. De Joseph Hebraeo Medico.
  • item 21. 21. Eusebii in Hesaïam. Quod opus edidimus in Collectione nova Patrum Tomo 2. in fine.
  • item 22. 22. Theodoreti in Hesaïam.

APOGRAPHUM AUREAE INSTRUCTIONIS ET Constitutionum Synodalium editarum a reverendo in Christo Patre Domino Augerio Dei gratia Conseranensi Episcopo bonae memoriae ad informationem & reformationem totius & universi Cleri.

• item 25. Hic autem Augerius de Montefalconis cujus Sepulcrum in Ecclesia Conseranensi cum inscriptione & insignibus nostris visitur, electus fuit Episcopus Conseranensis anno 1279. Episcopatum tenuit annis 24. & mortuus est anno 1303. Putatur autem hasce constitutiones edidisse anno 1280. Erat vero frater Raimundi Bernardi de Monte-Falc onis, Domini Monte-Falconis Veteris, ex cujus progenie ortum ducimus hac serie.
  • item 1. 1. Raimundus Bernardus.
  • item 2. 2. Raimundus Bernardus.
  • item 3. 3. Augerius.
  • item 4. 4. Raimundus Bernardus.
  • item 5. 5. Joannes.
  • item 6. 6. Joannes Petrus.
  • item 7. 7. Franciscus.
  • item 8. 8. Guarinus.
  • item 9. 9. Franciscus.
  • item 10. 10. Petrus.
  • item 11. 11. Joannes-Franciscus.
  • item 12. 12. Timoleon qui quatuor filios reliquit
  • item 13. Joannem-Franciscum, Bernardum, Ludovicum, & Bartholomaeum, ex quibus unus superest Bernardus, jam annosus, qui huic Bibliothecae Bibliothecarum dat operam.Ut ad constitutiones illas redeamus, sic legitur in primo folio: Ex libris S. Volusiani Fuxensis. Sic autem orditur Augerius.« Ad honorem Sanctae & individuae Trinitatis Patris, & Filii, & Spiritus Sancti, & gloriosae Virginis Mariae, atque beatissimi Licerii Confessoris & omnium Sanctorum, Nos Augerius sola Dei patientia Episcopus Conseranensis, cupiens subjectos nostros in iis quae ad salutem animarum pertinere noscuntur feliciter gubernari, infra scriptas instructiones & constitutiones in praesentiarum duximus promulgandas. Primo igitur instructiones, secundo constitutiones ponentur. Sicque binario numero praesentis libelli lectio peragatur.

{1158}{1158}

Incipiunt instructiones.

Fratres carissimi & Sacerdotes Domini cooperatores nostri Officii estis. Nos quidem licet indigni locum Aaron tenemus, vos Eleasari & Ithamar. Nos vice duodecim Apostolorum fungimur, vos ad formam septuaginta duorum discipulorum estis: nos pastores vestri sumus, vos commissae vobis plebis: nos summo Pastori Domino nostro Jesu Christo rationem de vobis reddituri sumus, vos vero de plebibus vobis commissis.

Vestram itaque fraternitatem hortamur in Domino, sedulo monemus atque obsecramus obnixe, ut quae his scriptis vobis pro nostra vestraque salute suggerimus, fideliter memoriae commendare atque adimplere summo opere studeatis. Officii igitur nobis commissi onus rite atque legitime peragendum: duo quippe principaliter unicuique vestrum necessaria esse noscuntur. Primum est vita & conversatio irreprehensibilis; secundum est scientia commendabilis, illa praecipue quae in quatuor consistit. Primo in septem Sacramentorum Ecclesiasticorum administratione infra seriatim dicetur; secundo in Sacramentorum cauta custodia & contractione; tertio in divinorum officiorum celebratione; quarto in animarum atque Ecclesiarum regimine & dispositione: & ibi agetur de sepulturis, de decimis, de Ecclesiastica censura, de Judaeis.

De vita & conversatione Clericorum.

• item 26. Primo itaque vita & conversatio irreprehensibilis, & quoad nos & quoad alios perquamnecessaria est, quia necessaria nobis est vita nostra, sed aliis fama nostra Unde Dominus inquit, luceat lux vestra coram hominibus, ut videant opera vestra bona, & glorificent Patrem vestrum, qui in Coelis est. Alioquin secundum Prophetam, si Sacerdos qui est unctus peccaverit, faciet delinquere populum; & iterum, incantatore a serpente percusso quis medebitur? & rursus: si Sacerdos peccaverit, quis orabit pro eo? Sacerdotes quidem in bene docendo & male agendo Deum instruunt qualiter eos debeat condemnare, & tot mortibus digni sunt, quot perditionis exempla ad subditos transmittunt. Qua enim libertate possunt eos corripere, dum tacite sibi respondent se eadem quae corripiunt commisisse: quia esse non potest hortator viduitatis, qui conjugia frequentaverit. In Evangelio quoque probatur eum qui trabem portat in ocuso suo non posse festucam in oculo fratris sui videre. Item David: peccatori autem dicit Deus, Quare tu enarras justitias meas, & assumis testamentum meum per os tuum? Et secundum Gregorium, cujus vita despiciatur, restat ut ejus praedicatio condemnetur: hinc etiam est Isaïas a Domino ad praedicandum mittendus, prius ab iniquitate mundatur, & os ejus calculo tangitur, qui forcipe tollitur de altari.
• item 27. Prius igitur debent Sacerdotes errata sua corrigere, & postmodum ad alia diluenda festinare. Nam & gallus prius seipsum alarum verbere corripit, & deinde ad horas praecinendas accedit. Sacerdotes enim plerumque exemplo suae passionis accendunt, quos servitute doctrinae diutius confirmare non possunt: & vita discipuli exempla eruditae religionis de se praestare nescit quae in seipso experimendo non didicit. Ut igitur vita & conversatio vestra irreprehensibilis appareat & caeteris luceat per exemplum, expedit ut sit juxta Ecclesiam cella vestra. Nullus vestrum arma vel gladios ad feriendum ferat, nisi forte tempore guerrae, vel ex probabili causa timoris.
• item 28. Nullus comam nutriat, neque barbam, & unusquisque coronam & tonsuram habeat congruentes: quas & conjugati non bigami privilegio clericali gaudere volentes publice portent.
• item 29. Nullus canum vel avium jocis inserviat. Nullus ebrietatibus, crapulis, litibus, scurrilitatibus, percussionibus & blaphemiis vacet.
• item 30. Nullus spectaculis aliquibus, quae aut in nuptiis, aut in scenis exhibentur, intersit, sed pompas saeculi & convivia publica fugiat: privata vero non tantum pudica, sed etiam sobria colat.
• item 31. Unusquisque vestrum dolos & conjurationes caveat, odium, aemulationes, obtrectationes atque invidiam effugiat, non vagis oculis, non effreni lingua, aut petulanti fluidoque gestu incedat, sed pudorem ac verecundiam mentis simplici habitu incessuque ostendat.
• item 32. Obscoenitatem & membrorum, & verborum, sicut & operum penitus exsecretur. Senioribus debitam praebeat obedientiam, neque ullo jactantiae studio seipsum attollat, bonis moribus studeat, & ab omnibus illicitis cor ac linguam, & corpus, Deo auctore conservet. Omnis enim jactantia atque immoderatio a bonis est moribus aliena.
• item 33. Nullus tabernam intret, nisi forte necessitatis causa in itinere constitutus.
• item 34. Curam pauperum, peregrinorum & aliarum miserabilium personarum habeant praebentes eis refectionem: viduas, orphanos & pupillos defendite: & tam in iis, quam in aliis hujusmodi, totius boni exemplum in vobis praebete.
• item 35. Officia, seu commercia saecularia, maxime inhonesta, mimos quoque, joculatores & histriones, ac pravorum & infamium consortium fugite.
• item 36. Nullus baratas ac lucra inhonesta, ac cujuslibet generis foenus exerceat, aut undecim pro duodecim in ludo * juxtuare, aut bladum vetus & corruptum pro novo & sincero mutare, seu commodare praesumat.
• item 37. Ad aleas & taxillos, vel etiam cum Laïcis ad luctas ludere nolite, vel ludis hujusmodi interesse.
• item 38. Officiis Ecclesiasticis, & aliis bonis studiis cum diligentia vacate. Caputiis brevibus aut aliis inhonestis vel laïcalibus diversorumque colorum, aut aurifrisiatis vestibus, aut pannis rubris, seu viridibus, vel virgatis manicis quoque * consutiaris, ac saecularibus rostratis, vel cordelatis, aut incisis chirothecis depictis, frenis, sellis, pectorali-{1159}{1159}
  bus ac calcaribus deauratis uti nolite: sed Sacerdotes veste desuper clausa atque talari & aliis ornamentis decentibus utantur & honestis.
• item 39. Continenter & caste vivere studete, & nullus Clericus feminas secum teneat, de quibus aliqua sinistra suspicio esse possit. Sed nec etiam matres, sorores, vel alias suas consanguineas juvenes secum in domibus Ecclesiarum tenere praesumat; sed eis forte indigentibus alibi, si voluerit, necessaria subministret.
• item 40. Clerici quoque membrorum truncationes per se non faciant aut indicent inferendas, sententiam sanguinis dictando vel proferendo aut scribendo: sed nec ubi talia exercentur, dum fiunt, interesse praesumat.
• item 41. Nullus in sacro ordine constitutus, praecipue Sacerdotes & Religiosi, artem chirurgiae exerceant, quae ustionem vel incisionem inducat.
• item 42. Nullus Tabellionatus officio fungatur in curia saeculari, aut procurationes, seu ballivias villarum, aut dicaturas saecularium principum tenere praesumat. Sed nec procurationes quorumcumque Laïcorum recipiant. Nec Tutor, vel Curator vel Advocatus in Curia saeculari, nisi pro seipso & Ecclesia sua, pro sanguineis suis & pupillis & orphanis & aliis miserabilibus personis esse praesumat.
• item 43. Nullus etiam privilegio clericali gaudere volens sergentariae, seu bannariae officio uti praesumat.
• item 44. Nullus sine rationabili causa, mercata seu nundinas frequentet, & tunc in habitu honesto incedat.
• item 45. Nullus Clericus ob amorem, vel gratiam parentum, vel amicorum suorum possessiones alienas, vel fructus earum violenter intrudat: alioquin sic ablatis restitutis juxta delicti qualitatem poenam graviorem merito poterit formidare.
• item 46. Nullus Clericus dono, pretio, gratia, amore vel odio sibi cedi faciat a Laïcis; actiones, ut adversarios fatigandi causa ad Ecclesiasticum sorum trahat.
• item 47. Quivis Presbyter in principio sui Presbyteratus vestes Sacerdotales sibi fieri faciat, cum quibus obitus sui tempore valeat sepeliri.
• item 48. Nullus in sacris ordinibus constitutus ruptariis vel balistariis, aut hujusmodi viris sanguinum praeesse praesumat, aut purgationis aquae ferventis, seu frigidae, aut ferri candentis ritum cujuslibet benedictionis aut consecrationis impendat. Ultimo scitote Sacerdotis esse officium omnibus prodesse, nulli autem nocere velle. De iis etiam alia inter constitutiones quaerentur. »Postea vero de scientia Sacerdotum aptissime loquitur.
• item 49. Hinc de Sacramentis.
• item 50. De materia restitutionum.
• item 51. De custodia & contrectatione Sacramentorum.
• item 52. De Divinorum officiorum celebratione.
• item 53. De Officio Missae.
• item 54. De animarum atque Ecclesiarum regimine.
• item 55. De sepulturis.
• item 56. De decimis.
• item 57. De censura Ecclesiastica.
• item 58. De Ecclesiis & earum privilegiis & ornamentis.
• item 59. De officio & potestate Rectorum, Capellanorum & de regimine Ecclesiarum.
• item 60. Prohibet multa genera sortilegiorum, & addicit poenas eisdem.
• item 61. Prohibet Rectoribus ne absolvant aliquem ab excommunicatione, nisi in articulo mortis & in casibus hic expressis.
• item 62. Statuit ut Rectores non tradant curam Presbyteris nisi de licentia.
• item 63. Prohibet ne Religioso communicetur cura animarum & poenam ponit.
• item 64. De divinis officiis & aliis ad ea pertinentibus.
• item 65. Casus reservati Episcopo & Vicario suo.
• item 66. Prohibet matrimonium in Ecclesia solemnizari, contractum inter infantes, vel de quo est dubium.
• item 67. De Chrismate & Sancto Oleo.
• item 68. De excommunicatione & interdicto.
• item 69. Ponit poenam pro falsantibus literas Apostolicas & Curiae nostrae.
• item 70. Quod nullus teneat Scholas nisi in casibus hic contentis, in Dioecesi vel civitate Conseranensi.
• item 71. De Officio & collatione Tonsurarum.
• item 72. De actionibus Ecclesiarum.
• item 73. De vita & honestate Sacerdotum.
• item 74. De Capellanis, Monachis & Religiosis.
• item 75. De censibus & Procuratoribus.
• item 76. De Ostenfione Reliquiarum.
• item 77. De Pedagiis.
• item 78. De Judaeis.
• item 79. De Leprosis.
• item 80. De Sortilegiis.
• item 81. De rapinis Clericorum.
• item 82. De Usuris.
• item 83. In fine autem: Constitutiones Synodales per Reverendissimum in Christo Patrem Dominum Pontium Dei & Sedis Apostolicae gratia Episcopum Conseranensem. Editae & de mandato suo in sua Synodo publicatae, quam celebravit in choro Sanctae Mariae sedis Conseranensis sub anno Domini 1364.
• item 84. De sortilegiis loquens Augerius rem singularem dicit circa cultum Dianae à Christianis aevo suo observatum, quam retuli in Supplemento Antiquitatis explanatae T. 1. p. 112. verum quia ibidem aliquid errati deprehenditur, emendatum locum hic referre visum est.
• item 85. « Nullus etiam per sortes, quas Sanctorum seu Apostolorum vocant, aut cujuscumque Scripturae inscriptione, divinationis scientiam profiteatur, aut futura vel quaelibet maleficia in tabulis vel codicibus, seu in Astrolabio requirat. Nulla mulier se nocturnis equitare cum Diana dea Paganorum, vel cum Herodiade seu Bensozia, & in numina multitudinem mulierum profiteatur. Haec enim daemonica est illusio. Nemo in herbarum collocationibus carmina, incantationes, aut alias observationes praeter Dominicam orationem & Symbolum adhibeat: nec in brevibus suspendendis vel ligandis aliquid praeter illa scribat: daemonium tamen sustinendi causa licet petras & herbas sine incantatione habere. Dies quoque Ae-{1160}{1160}
  gyptiaci, constellationes, lunationes, Kalendae Januarii, initia mensium, dies, menses, annus, cursus Lunae, Solis & Syderum superstitiose observari non debent, credendo videlicet in illis virtutem inesse, quoniam superiora non sunt causa eorum, sed signa. Sed nec in praemissis diebus seu temporibus mensae cum epulis vel lampadibus in domibus sunt parandae, vel per vicos & plateas cantores & chorei ducendi. Nulla etiam tempora sunt fausta vel infausta existimanda, ut in eis nolis vel velis aliquid inchoare. Nec ad volatum vel garritum avium, vel ad motum alicujus membri, aut ad alicujus animalis aspectum aliquid esse prospere venturum vel non, pronosticandum.
• item 86. Interdicimus etiam ne quis per duodecim signa caeli nascentium, in conjugio sociando, vel hujusmodi illa observet. Quicumque autem post generales prohibitiones, quas in Missarum solemniis, diebus Dominicis per Sacerdotes fieri praecipimus, contra praemissa fecerint, ingressus Ecclesiae & Ecclesiastica Sacramenta eis omnino interdicantur, & si necessitas fuerit, excommunicationis vinculo innodentur, aliisque remediis arceantur. »Codex membranaceus in-4°. decimo tertio ut videtur saeculo scriptus initio & fine mutilus Grammatica Latina versibus.In Codice D. Claudii Stephanotii, haec ipsius manuscripta leguntur.
• item 87. Excerpta ex veteri Hagiologio S. Benigni Divionensis manu XII. cerciter, saeculi sed quaedam recentiore manu adduntur.
  • item 1. V. Id Januarii in Coenobio beati Benigni juxta Divionense Castrum, Natalis S. Paschasiae Virginis & Martyris.
  • item 2. XV. Kalend. Februarii Dedicatio Altaris Sanctorum Innocentium, & Hyrenei (sic) Episcopi & Martyris.
  • item 3. X. Kal. Februarii, Divione Monasterio S.... Translatio S. Urbani Lingonicae civitatis Episcopi.
  • item 4. 2°. Kalendas Februarii Divione, Translatio Corporis S. Eustadii Presbyteri & Confessoris.
  • item 5. XII. Kalend. Aprilis, Dedicatio Altaris SS. Apostolorum Petri & Pauli.
  • item 6. 2°. Kalend. Aprilis, Dedicatio hujus Ecclesiae facta à D. Papa Eugenio praesente Rege Ludovico.
  • item 7. XIII. Kalendas Maii Dedicatio Capellae Altaris S. Benedicti.
  • item 8. VII. Kalendas Maii Dedicatio Altaris S. Pauli Apostoli.
  • item 9. VI. Kalend. Maii Dedicatio Altaris Sanctae Trinitatis, antiquitus facta. Item eodem die anno Domini 1393. Dedicatio praesentis & novae Ecclesiae S. Benigni, reaedificatae per Domnum Hugonem de Arcu, tunc Abbatem ejusdem Ecclesiae, ad Requestam Domni Alexandri, tunc Abbatis hujus loci dedicatae.
  • item 10. 2°. Nonas Maii Dedicatio Altaris, Sanctae Crucis.
  • item 11. III. Idus Maii Divione in Coenobio beati Benigni Martyris, Dedicatio Oratorii in honorem S. Dei Genitricis.
  • item 12. XIII. Kalendas Junii Dedicatio Altaris S. Nicolai.
  • item 13. III. Nonas Junii Dedicatio Altaris S. Mariae Magdalenae.
  • item 14. Nonis Julii in Caenobio Divionensi Translatio corporum SS. Urbani, Eustadii & Hilarii Confessorum & Sanctae Radegundis Virginis Reginae, ac Paschasiae Virginis, nec non & beatae Quietae conjugis praefati beati Hilarii.
  • item 15. XV. Kalendas Augusti Dedicatio Altaris SS. Benigni, Stephani, Vincentii, Laurentii, Blasii, Leodegarii & Apollinaris.
  • item 16. Non. Augusti Dedicatio Altaris S. Michaëlis.
  • item 17. Idibus Septembris, Dedicatio Altaris Sancti Bartholomaei Apostoli facta per manum Garnerii Episcopi Lingonensis anno Domini 1195.
  • item 18. XVIII. Kal. Octobris Dedicatio Altaris S. Thomae Cantuariensis Ecclesiae Archiepiscopi & Martyris.
  • item 19. XIV. Kal. Octobris Dedicatio Altaris S. Blasii, facta per manum Venerabilis Thomae Episcopi Lesmorensis Hybernici anno Domini 1216.
  • item 20. XI. Kal. Octobris Dedicatio Altaris Sancti Eustadii, & Sanctae Paschasiae facta per manum Willelmi Caleasensis Episcopi, anno 1214.
  • item 21. V. Nonas Octobris Dedicatio Altaris S. Benigni.
  • item 22. VIIII. Kal. Decembris Dedicatio Altaris S. Joan. Baptistae.
  • item 23. VIII. Kal. Decembris, Translatio Corporis Beati Benigni Martyris.
  • item 24. Kalendis Decembris Dedicatio Altaris SS. Andreae Apostoli, Lucae Evangelistae, & beati Matthiae Apostoli & S. Benigni Sanctaeque Mariae Magdalenae, facta per manum Garnerii Episcopi Lingonensis, anno 1198.
• item 88. Excerpta ex veteri Necrologio ejusdem Coenobii S Benigni Divionensis.
  • item 1. Januarius.
    • item 1. Kalendis Januarii Depositio Domnorum & praecipuorum Abbatum Willelmi atque Ogdilonis.
    • item 2. Obiit Hugo de Trochens Miles. Obiit Richerius Archiepiscopus Senonensis.
    • item 3. Nonis Januarii Depositio Domni Odonis Bajocensis Episcopi, qui dedit nobis Cellam S. Vigoris. Obiit Hugo Abbas Sancti Sequani.
    • item 4. VIII. Idus Januarii. Obiit Willelmus Comes.
    • item 5. IV. Idus Januarii Depositio Domini Henrici Abbatis Fiscannensis.
    • item 6. III. Idus Januarii obiit Elisabeth de Chaalons Monacha nostrae Congregationis.
    • item 7. Idibus Januarii Depositio Domni Henrici Abbatis istius loci.
    • item 8. XIX. Kalendas Februarii, obiit Symon Dux.
    • item 9. XVIII. Kalend. Februarii obiit Symon Abbas Besuae.
    • item 10. XVI. Kalend. Februarii, obiit Ludovicus Comes.
    • item 11. XI. Kalend. Februarii obiit Wibertus Marchio.
    • item 12. {1161}{1161}
      X. Kalend. Februarii Depositio Domini Paschalis Papae.
    • item 13. IX. Kalend. Februarii Depositio Domini Adalberonis Abbatis istius loci. De praecipuis est istud (supple) anniversarium.
    • item 14. VIII. Kalend. Februarii Depositio Domini Argrini Episcopi Lingonensis. De praecipuis est.
    • item 15. VI. Kalend. Februarii Depositio Domini Theodorici Episcopi.
    • item 16. V. Kalend. Februarii obiit Domna Clementia de Fosseto, facit Procurationem. Obiit Walterius de Nublens Miles.
    • item 17. III. Kalendis Februarii Depositio Domini Brunonis Episcopi Lingonensis. De praecipuis est istud .... Obiit Aymo Tile Castri Miles. Ad marg. (Ty Le Chasteau.)
    • item 18. 2°. Kalend. Febr. obiit Ingelbertus olim Abbas Tornodorensis.
  • item 2. Februarius.
    • item 1. Kalendis Februarii obiit Mallenus olim Episcopus & Monachus.
    • item 2. IV. Nonas Februarii obitus Domni Galterii Abbatis istius loci, prius Vezeliacensis, post Sancti Germani Parisiacensis.
    • item 3. Nonis Februarii Depositio Domni Leutbaldi Episcopi Matisconensis. Obiit Gauterius frater Domni Petri Abbatis nostri. Obiit Arnaldus Miles Pater Domni Jarentoni Abbatis.
    • item 4. VIII. Idus Februarii Depositio Domni Hugonis Abbatis quondam hujus loci.
    • item 5. VII. Idus Februarii obiit Arraudus Abbas S. Urbani.
    • item 6. VI. Idus Febr. obiit Gillebertus Abbas S. Stephani Divionensis.
    • item 7. IV. Idus Febr. Depositio Domni Jarentonis Abbatis hujus Coenobii. De praecipuis est, & facit Procurationem.
    • item 8. III. Idus Febr. obiit Widricus Abbas Sancti Apri. Obiit Burcardus Comes, qui dedit nobis Abbatiolam Offonis-villae.
    • item 9. 2°. Idus Febr. obiit Eremburgis Abbatissa Eduensis nostrae Congregationis Monacha.
    • item 10. Idibus Febr. Depositio Domni Bartholomaei Episcopi Iveliensis.
    • item 11. XVI. Kalendas Martii obiit Joannes Abbas Fructuariensis nostrae Congregationes Monachus.
    • item 12. XIII. Kalendas Martii obiit Josbertus quondam Abbas Besuae.
    • item 13. VIII. Kalendas Martii Depositio Domni Joannis Abbatis Fiscannensis nostrae Congregationis.
    • item 14. VII. Kal. Martii Depositio Domni Saronis Abbatis istius loci.
    • item 15. VI. Kal. Martii obiit Serlo Abbas de Glocestra. Obiit Jubo Archiepiscopus.
    • item 16. V. Kal. Martii. Depositio D. Stephani Abbatis istius loci. De praecipuis est istud. Obiit Robertus. Abbas S. Sequani.
    • item 17. IV. Kalendas Martii obiit Burcardus Comes & Monachus. Obiit Nicolaus Abbas Virdunensis.
    • item 18. III. Kalend. Martii obiit Heldemia mater Willelmi Abbatis.
  • item 3. Martius.
    • item 1. IV. Nonas Martii obiit Hunigundis Imperatrix, quae majorem calicem fecit fieri, patenam quoque ex suo auro fecit fieri, ac lapides in utroque posuit. Obiit Manasses Comes.
    • item 2. III. Nonas Martii obiit Aulydis mater Ducis Burgundiae, pro qua Domnus Abbas accepit centum libras, ad faciendam procurationem conventûs in die obitus sui.
    • item 3. Nonis Martii obiit Elisabeth Regina Francorum.
    • item 4. VI°. Idus Martii obiit Widricus Abbas Sancti Apri.
    • item 5. IV. Idus Martii obiit Letbaldus Comes Divionensis.
    • item 6. III. Idus Martii obiit Eynardus Abbas Sancti Naboris.
    • item 7. XVII. Kalend. Aprilis Depositio Domni Hugonis Episcopi Lingonensis.
    • item 8. XVI. Kalend. Aprilis Depositio Domni Ingonis Abbatis istius loci. Depositio Domni Willelmi Lacedemoniensis (sic) Episcopi.
    • item 9. XV. Kalend. Aprilis obiit Sybilla Comitissa Normannorum.
    • item 10. XII. Kal. Aprilis Depositio D. Petri Abbatis istius loci. De Praecipuis est istud. Depositio Domni Gunzuini Abbatis istius loci. Depositio Domni Aymonis Abbatis istius loci. De Praecipuis est istud.
    • item 11. XI. Kal. Aprilis Depositio Domni Rogerii Abbatis Fiscannensis.
    • item 12. VIII. Kal. Aprilis obiit Guido de Fossatis Miles. Fecit procurationem. Obiit Villelmus Abbas Fiscannensis. Obiit Gerlach Comes.
    • item 13. VII. Kalend. Aprilis Depositio Domni Dersilonis Chorepiscopi atque Abbatis istius loci.
    • item 14. VI. Kal. Aprilis. Depositio Domni Hunaldi Tornodorensis Abbatis. Obiit Lampagia amica nostra, quae multas hic dedit possessiones.
    • item 15. V. Kal. Aprilis obiit Rodulphus Abbas Sancti Vitoni nostrae Congregationis Monachus.
    • item 16. IV. Kal. Aprilis Isembardus Abbas Sancti Gorgonii. Obiit Herbertus Abbas Sancti Sequani.
  • item 4. Aprilis.
    • item 1. Kalendis Aprilis Depositio Domni Apollinaris Abbatis istius loci.
    • item 2. IV. Nonas Aprilis obiit Gerardus Salmasiae. Obiit Hermannus Comes.
    • item 3. 2°. Nonas Aprilis Depositio Domni Raynardi Lingonensis Episcopi. Hoc facimus & habet praebendam. Obiit Odilardus Abbas Catalaunensis.
    • item 4. VIII. Idus Aprilis obiit Richardus Comes.
    • item 5. VI. Idus Aprilis obiit Heraclius Episcopus Bigorrae.
    • item 6. IV. Idus Aprilis Depositio D. Fulberti Carnotensis Episcopi.
    • item 7. III. Idus Aprilis obiit Tecelinus Monachus Pater Domni Bernardi Abbatis Clarae-Vallis. Obiit Wido miles Waugionis rivi. Obiit Odo Dominus de Marrine, qui dedit nobis cellam Sancti Petri de Paluel.
    • item 8. Idibus Aprilis obiit Eremburgis de Vitello.
    • item 9. {1162}{1162}
      XVI. Kal. Maii obiit Agnes Sanctimonialis mater Domni Jarentonis Abbatis. Huic praebenda datur.
    • item 10. XV. Kal. Maii Depositio Domni Gibuini Archiepiscopi Lugdunensis. Obiit Haymo Abbas istius Ecclesiae.
    • item 11. XIII. Kal. Maii Depositio Domni Leonis Papae. Obiit Eva Comitissa, Filia, ut puto, Berardi Comitis de Rossilione.
    • item 12. XII. Kal. Maii obiit Dodo Abbas Sancti Mansueti.
    • item 13. X. Kal. Maii obiit Gerardus Tullensis Episcopus.
    • item 14. IX. Kal. Maii Depositio D. Philippi Abbatis istius loci. Obiit Comitissa Eloydis Priorissa de Ruz.
    • item 15. VI. Kal. Maii obiit Nivardus Abbas S. Sequani & S. Benigni.
    • item 16. V. Kalendas Maii obiit Manasses Bergensis Abbas.
    • item 17. IV. Kal. Maii obiit Richardus Biticensis Episcopus.
    • item 18. III. Kal. Maii Depositio D. Walterii Arremarensis Abbatis. Obiit Domnus Hugo Abbas Cluniacensis.
    • item 19. 2°. Kal. Maii obiit Hugo Abbas Sancti Urbani. Obiit Theodoricus Metensis Episcopus.
  • item 5. Maius.
    • item 1. Kalendis Maii obiit Mathildis Regina Anglorum.
    • item 2. IV. Nonas Maii obiit Hermannus Episcopus Metensis. Obiit Richardus Dux & Comes totius Burgundiae.
    • item 3. Nonis Maii obiit Wido Abbas Molismensis.
    • item 4. VII. Idus Maii obiit Odelricus Comes & Monachus.
    • item 5. V. Idus Maii obiit Odo Abbas Besuae.
    • item 6. 2°. Idus Maii obiit Berta Regina. Obiit Diroica mater Domni Pybon Episcopi Tullensis.
    • item 7. Idibus Maii obiit Willelmus Abbas Fiscannensis. Depositio Domni Gosleni Lingonensis Episcopi.
    • item 8. XIV. Kalend. Junii obiit Anna Abbatissa Balmensis.
    • item 9. XIII. Kal. Junii obiit Albertus Abbas Turonensis.
    • item 10. X. Kal. Junii Depositio D. Maurini Abbatis hujus loci.
    • item 11. VIII. Kal. Junii Depositio Domni Gregorii Papae VII.
    • item 12. VII. Kal. Junii obiit Rotbertus Archiepiscopus.
    • item 13. VI. Kal. Junii obiit Odo Vicecomes. Hoc facimus & habet praebendam, qui dedit nobis Cellam Belnensem, deinde ..... Obiit Achardus Episcopus Cabilonensis.
    • item 14. III. Kalendas Junii obiit Aldo Vicecomes Bisontinus.
    • item 15. II°. Kal. Junii obiit Henricus Episcopus Leodii. Obiit Benedictus Abbas Clusensis.
  • item 6. Junius.
    • item 1. Kalendis Junii obiit Manasse Comes amicus noster.
    • item 2. VII. Idus Junii obiit Gillebertus Abbas Monachus Fiscannensis.
    • item 3. IV. Idus Junii Depositio Domni Ulrici Archiepiscopi Lugdunensis. Obiit Hugo Abbas Eduensis nostrae Congregationis Monachus.
    • item 4. N°. Idus Junii obiit Sigifridus Abbas Sancti Gorgonii. Obiit Cono Abbas Virdunensis. Obiit Leodegarius Archiepiscopus Bituricensis. Obiit Waldrada Vicecomitissa.
    • item 5. Idibus Junii obiit Milo Abbas Luxoviensis. Obiit Godefredus Dux.
    • item 6. XVIII. Kal. Julii obiit Richardus Abbas Virdunensis.
    • item 7. XIII. Kal. Julii obiit Iserius puer, nepos Domni Jarentonis Abbatis. Huic praebenda datur.
    • item 8. IX. Kal. Julii obiit Aymo miles. Hoc facimus & habet praebendam. Hic dedit nobis Abbatiolam apud Saxenis fontem. Obiit Guido Miles Dominus de Saux. Facit Procurationem. Obiit Joannes Monachus noster: hic fecit historias novas. Obiit Jacobus Monachus noster fecit vetus Testamentum, Capellam Sancti Benedicti, & consecrare Ecclesiam & altare ejusdem, & altare Sanctae Crucis, & totam Ecclesiam cooperuit de novo & pavimenta omnia. Obiit Stephanus Abbas Sancti Stephani Divionensis.
    • item 9. VIII. Kal. Julii obiit Aymo Abbas Sancti Martini.
    • item 10. VII. Kal. Julii obiit Richardus Abbas S. Apri.
    • item 11. VI. Kal. Julii obiit Agano Episcopus Eduensis. Obiit Simon Comes de Monte defensor Christianitatis contra Albigenses.
    • item 12. V. Kal. Julii obiit Valerannus Abbas Virdunensis & Arremarensis.
    • item 13. IV. Kal. Julii Depositio Domni Guidonis Episcopi Lingonensis. Hoc facimus. Obiit Julitta Comitissa Normannorum amica nostra.
    • item 14. 11°. Kal. Julii obiit Raynaudus Pictavensis Abbas.
  • item 7. Julius.
    • item 1. Kalendis Julii obiit Henricus frater Ducis pro quo data est Justitia de longo Vico. Obiit Laurentius Abbas Virdunensis.
    • item 2. VI. Nonas Julii obiit Guido de Baisse Miles & Milo de Baisse pater ejus. Hoc facimus. Dedit nobis in eleemosynam quartam partem decimae de Billenoys, & medietatem decimae minutae de Coreillis in monte.
    • item 3. III. Nonus Julii obiit Hugo Abbas Melaudensis.
    • item 4. II. Nonas Julii obiit Osmundus Episcopus.
    • item 5. Nonas Julii obiit Odo Dux Burgundiae Cruce-signatus, qui construxit Talant. Obiit Guido Abbas Reomaensis. Obiit Domnus Bigotus Miles. Facit procurationem.
    • item 6. II. Idus Julii obiit Philippus Rex Francorum excellentissimus, anno Domini 1223.
    • item 7. Idibus Julii obiit Gerardus Cameracensis. Obiit Joannes Reclusus, obiit Beatrix Laica Domina de Nublens.
    • item 8. XVII. Kal. Augusti obiit Herbertus Abbas S. Apri. Depositio Domni Joannis Abbatis hujus loci. Hoc facimus & facit procurationem.
    • item 9. XV. Kal. Augusti Depositio Domni Isaac Lingonensis Episcopi. De praecipuis est istud.
    • item 10. {1163}{1163}
      XIIII. Kal. Augusti Depositio Domni Warnerii Lingonensis Episcopi. De praecipuis est istud. Obiit Robertus Rex.
    • item 11. XIII. Kal. Augusti obiit Odo filius Domni Bigot Militis, hoc facimus. Facit procurationem.
    • item 12. XII. Kal. Augusti obiit Adalbero Primicerius Tullensis. Hoc facimus & habet praebendam, qui dedit nobis brachium S. Blasii.
    • item 13. IX. Kal. Aug. obiit Abertus Abbas Gorziensis.
    • item 14. VI. Kal. Aug. obiit Bernardus Frater Domni Pybonis Episcopi. Obiit Hugo Archiepiscopus Bizuntinensis. Obiit Juditha Comitissa.
    • item 15. V. Kal. Aug. obiit Walterius Episc. Matisconensis.
    • item 16. IIII. Kal. Aug. Depositio Domni Allinardi Archiepisc. Lugdunensis & hujus loci Abbatis. De praecipuis est istud. Obiit Urbanus Papa II. Obiit Rodulfus Abbas S. Michaëlis.
    • item 17. III. Kal. Aug. obiit Petrus Episc. Carcassonensis. Obiit Jacobus Abbas Arremarensis.
  • item 8. Augustus.
    • item 1. Kalendis Depositio D. Villenchi Lingonensis Episc. Hoc facimus.
    • item 2. IV. Nonas Augusti Depositio D. Euterii Abbatis hujus loci. Hoc facimus. Obiit Remigius Vicecomes Divionensis.
    • item 3. III. Nonas Aug. Depositio D. Adae Abbatis istius loci de praecipuis est istud. Obiit Aalidis Abbatissa de *Praalo obiit Willelmus Rex Anglorum junior.
    • item 4. II. Nonas Aug. obiit Rodulfus Abbas Monast. Mosomi. Obiit Popo Episcopus. Obiit Milo quondam Abbas S. Stephani Divionensis. Obiit Henricus Rex Anglorum.
    • item 5. VIII. Idus Aug. Depositio D. Hugonis Lingonensis Episcopi. Hoc facimus. Obiit Maria Sanctimonialis quondam Ducissa. Habet Praebendam. Obiit Richardus Dux Normannorum juvenis.
    • item 6. VI. Idus Aug. obiit Odo Abbas Flaviacensis. Obiit Willelmus Comes.
    • item 7. V. Id. Aug. Aglantina Domna de Villequoto. Facit procurationem.
    • item 8. IV. Idus Aug. obiit Vivianus Abbas S. Dionysii.
    • item 9. II. Idus Aug. obiit Goderannus Episcopus. Obiit Wido Miles Wangionis rivi & Robertus filius ejus. Hoc facimus. Obiit Alueras Comitissa.
    • item 10. XIV. Kal. Septembr. obiit Aymo Dominus de Fontanis, qui dedit nobis partem suam de Magno monte. Obiit Radulfus Abbas Fiscannensis. Obiit Joscerrannus Episcopus Matisconensis. Obiit Joffredus Miles de Egria. Facit procurationem.
    • item 11. XIII. Kal. Septemb. obiit Hugo de Arc, Miles.
    • item 12. XII. Kal. Septembr. obiit Hubertus Miles d’Arc. Hoc facimus: qui dedit nobis tres Eminas bladi ad faciendam procurationem suam.
    • item 13. XI. Kal. Septembr. obiit Himmo Abbas Gorziensis.
    • item 14. IX. Kal. Septembr. Depositio Domni Lamberti Lingonensis Episcopi. Hoc facimus & habet praebendam. Obiit Richardus Comes Normannorum. Hoc facimus & habet praebendam, qui sanctum Albertum redemit censum libris denariorum. Obiit Aymo Miles de Salmasia.
    • item 15. VIII. Kal. Septembr. Depositio Domni Aymonis Abbatis Balervensis & hujus loci Cantoris. Obiit Odo Abbas Flaviniacensis.
    • item 16. V. Kal. Sept. obiit Magister Guillelmus de Pologne. Facit procurationem.
    • item 17. IV. Kal. Septemb. obiit Helgaldus S. Benedicti Monachus. Obiit Hugo Bisornis Miles. Obiit Henricus Comes Campaniae.
    • item 18. III. Kalend. Septembr. Depositio Dominorum Abbatum Petri atque Gilleberti istius loci. Est de praecipuis istud. Obiit Heremboldus Abbas.
    • item 19. II. Kal. Septembr. Depositio Domni Raymundi Abbatis istius loci. Hoc facimus, de praecipuis est, & facit procurationem. Obiit Dominus Abbas.
  • item 9. September.
    • item 1. IV. Nonas Septembris Depositio D. Widonis Abbatis istius loci. Obiit Raynaldus de Castellione.
    • item 2. Nonas Septemb. Obiit Aldebertus Arch. Bituricensis.
    • item 3. VIII. Idus Septembr. Obiit Radulfus Abbas Fiscannensis.
    • item 4. VI. Idus Septemb. Obiit Guillelmus Abbas Fiscannensis.
    • item 5. V. Idus Septembr. obiit Constantinus Abbas S. Symphoriani. Obiit Leo Abbas Cluniac. Obiit Willelmus Rex Anglorum senior.
    • item 6. IV. Idus Septembr. Obiit Hilduinus Vicecomes. Obiit Mathildis Imperatrix.
    • item 7. II. Idus Septembr. Depositio D. Lanterii Abbatis istius loci. Hoc facimus. Obiit Bonifacius Abbas Virzeliacensis.
    • item 8. XVII. Kal. Octobr. Obiit Guillelmus Dominus de Antigneio. Facit procurationem de 60. solidis Divionensibus, qui siti sunt super molendinum de Villeio super Sommam.
    • item 9. XVI. Kal. Octobr. Obiit Richardus Abbas Fiscannensis.
    • item 10. XV. Kal. Octobr. Obiit Lebrannus Miles d’Arc.
    • item 11. XIV. Kal. Octobr. Depositio D. Ademari Abbatis istius loci: de praecipuis est istud.
    • item 12. XIII. Kal. Octobris Depositio Domni Ludovici Regis Francorum. Hoc facimus. Obiit Agnes Comitissa facit procurationem de 35. solidis super Molendinum Delpont, quod dicitur Espaillard.
    • item 13. XII. Kal. Octobr. obiit D. Raymundus Comes Hispaniae. Hoc facimus, & habet praebendam.
    • item 14. XI. Kal. Oct. obiit Otto Comes cognomento Willelmus: de praecipuis est istud: qui dedit nobis potestatem Vivariensis-villae, & in salinis Caldarias duas, & terram in praedicta villa usque ad mille jugera: qui de stirpe Ducum Burgundiae ortus, eorumdem affectum erga hunc locum ita in se transfudit, ut à Domno Jarentone Abbate frequenter expetitus, plurima donaria in auro & argento & palliis S. Benigno transmisit, (sic) & liberrimum caput suum sub censu mille solidorum per singulos annos tributarium fecit. Sed {1164}{1164}
      priusquam ad Hispanias pergeret eo agente Hugo frater suus Bizuntinus Archiepiscopus Capellam de Loya novella S. Benigno contulit: ipse vero terras ad excolendum largitus est. Hujus ergo memoriam istius loci habitatores tenerrimam semper habeant, quia nisi tam cito mors ejus immatura fuisset magna quidem dedit, sed multo majora conferret.
    • item 15. IX. Kal. Octobr. obiit Odo Vicedominus Belnensis.
    • item 16. VIII. Kal. Octob. Obiit Isembardus Episcopus Aurelianensis. Obiit Willelmus Comes Burgundiae.
    • item 17. V. Kal. Octob. Obiit Hugo & Odo filius ejus Duces Burgundiae.
    • item 18. IV. Kal. Octobr. Obiit Segardus Abbas S. Vitoni.
    • item 19. III. Kal. Octobr. Depositio Domini Harduini Lingonensis Episc. Hoc facimus. Obiit Walterius Episc. Augustodunensis.
    • item 20. II. Kal. Octobr. Depositio D. Pantonis Abbatis hujus loci. Hoc facimus.
  • item 10. October.
    • item 1. VI. Nonas Octobr. obiit Guillelmus Miles de Fosseto.
    • item 2. V. Nonas Octobr. obiit Humbertus quondam Abbas Verziacensis. Obiit Witterius Abbas Dervensis.
    • item 3. IV. Non. Octobr. obiit Theodoricus Abbas S. Remigii.
    • item 4. III. Non. Octobr. obiit Henricus Imperator.
    • item 5. II. Non. Octobr. obiit D. Carolus Imperator hujus loci post paganicam devastationem reaedificator. Hoc facimus, & habet praebendam.
    • item 6. Nonis Octobr. obiit Gualterius de Corsuiron Miles, pro quo habemus procurationem de 4. mille libris Viennensibus. Obiit Hugo Archiepisc. Lugdunensis.
    • item 7. VIII. Idus Octobr. obiit Humbertus Episc. Valentinensis.
    • item 8. VII. Idus Octobr. Depositio D. Nicolai quondam Abbatis Flaviniacensis & hujus loci Monachi: de praecipuis est istud.
    • item 9. IV. Idus Octobr. Depositio D. Itherii Abbatis. Hoc facimus. Obiit Theobaldus Abbas Ponteisi.
    • item 10. Idus Octobr. Obiit Ramibaldus Episcopus.
    • item 11. II. Idus Octobr. Obiit Girardus Miles, qui dedit nobis cellam de Arneto. Hoc facimus, & habet praebendam.
    • item 12. XVII. Kal. Novembr. Depositio D. Roberti Lingonensis Episc. de praecipuis est istud. Obiit Odilo Abbas.
    • item 13. XI. Kal. Novembr. obiit Isbergis mater Abbatis nostri amica nostra Domna de Arcu, quae dedit nobis duas Eminas bladi ad procurationem in die sui anniversarii faciendam. Hoc facimus. Obiit Bartholomaeus Niville Miles.
    • item 14. X. Kal. Novembr. obiit Hugo Belna Miles de Beaulne.
    • item 15. VIII. Kal. Novembr. Depositio D. Lanterii Abbatis hujus Monasterii. Hoc facimus. Obiit Hugo Abbas Flaviniac.
    • item 16. VI. Kal. Novembr. obiit Wido Dominus Virduni Miles.
    • item 17. III. Kal. Nov. Depositio D. Richardi Abbatis istius loci: de praecipuis est istud. Hic facit procurationem.
    • item 18. II. Kal. Nov. Obiit Manigaudus Abbas S. Michaëlis de Castellione.
  • item 11. November.
    • item 1. Kal. Nov. Obiit Perenza nostra amica mater Domini W. Abbatis.
    • item 2. III. Nonas Nov. obiit Mathildis Regina Anglorum. Obiit Wido Miles de Orgeos.
    • item 3. II. Nonas Nov. Depositio D. Hugonis Episc. Antissiodorensis. Hoc facimus, qui dedit nobis Scyphum aureum ad calicem faciendum. Obiit Subo Abbas Fructuariensis. Depositio D. Willelmi Archiepisc. Rhemensis. Hoc facimus, & facit procurationem.
    • item 4. VI. Idus Nov. obiit Richardus Episc. Virdunensis.
    • item 5. V. Idus Nov. obiit Agnes Comitissa sanctimonialis amica nostra.
    • item 6. II. Idus Nov. obiit Guido Miles de Arcu.
    • item 7. XVIII. Kal. Dec. obiit Otho Dominus de Arcu.
    • item 8. XVII. Kal. Dec. obiit Oldo Comes amicus noster. Obiit Hugo Abbas Besuensis.
    • item 9. XIII. Kal. Dec. obiit Warinus Abbas S. Arnulphi.
    • item 10. XII. Kal. Dec. obiit Richardus Comes Normannorum qui nobis dedit potestatem S. Alberti. Hoc facimus & habet praebendam.
    • item 11. X. Kal. Dec. Depositio D. Himberti Episcopi Parisiacensis. Hoc facimus & habet praebendam, qui dedit nobis in urbe Lingonum cellam S. Amatoris. Obiit Fulcradus Abbas S. Apri.
    • item 12. IX. Kal. Dec. Depositio D. Pybonis Episcopi Tullensis, & hujus Ecclesiae Monachi. Hoc facimus. Qui inter plurima quae nobis contulit, cellam quoque S. Mariae... Lonensis redemit....... argenti & juris S. Benigni esse instituit. Obiit Ailmodis Comitissa Barc.
    • item 13. IV. Kal. Dec. obiit Hilduinus Miles, hoc facimus, & habet praebendam, qui dedit nobis cellam de Rivo.
    • item 14. III. Kal. Dec. obiit Bernardus Abbas Athanatensis.
    • item 15. II. Kal. Dec. Depositio D. Alberici Abbatis hujus Monasterii. Hoc facimus.
  • item 12. December.
    • item 1. Kal. Dec. obiit Petrus Abbas S. Stephani Divionensis.
    • item 2. IV. Nonas Dec. obiit Henricus Rex Anglorum. Hoc facimus & habet praebendam.
    • item 3. II. Nonas Dec. obiit Odo Dux Burgundiae, pro quo dedit nobis Hugo filius ejus justitiam de Plumbariis. Hoc facimus & habet praebendam. Obiit Thietmarus Pater D. Pybonis Episc. Tullensis.
    • item 4. Nonis Dec. obiit Galterius de sancto Sequano Miles armiger.
    • item 5. VIII. Id. Dec. obiit Gauterius Episcopus. Obiit Joannes Miles de Orgeos, qui dedit nobis census de Charnunt. Obiit Petrus Albanensis Episcopus.
    • item 6. {1165}{1165}
      VII. Id. Dec. Obiit Jozerannus Abbas Balmensis. Obiit Heinmeildis soror D. Pybonis Episcopi.
    • item 7. VI. Id. Dec. Obiit Hugo de Longo Campo, qui primus instituit conventui Pitanciam serotinam. Obiit Eldierius Abbas.
    • item 8. II. Id. Dec. Obiit Willelmus Abbas S. Theufredi.
    • item 9. Idibus Dec. Depositio D. Johannis Archiepiscopi Corinthiensis & hujus Ecclesiae Monachi. Obiit Odo Abbas de Tornodoro.
    • item 10. XVIII. Kal. Januarii. Depositio D. Calixti Papae, hoc facimus. Obiit Harduinus Rex & Monachus.
    • item 11. XV. Kal. Januar. Obiit Raynerius Abbas Floriacensis.
    • item 12. XII. Kal. Jan. Obiit Wido de Verziaco Miles.
    • item 13. XI. Kal. Jan. Obiit Raymundus Abbas de Burgo.
    • item 14. IX. Kal. Jan. Obiit Rotgerius Miles Wangionis Rivi. Hoc facimus, & habet praebendam, qui dedit nobis cellam Wangionis Rivi.
    • item 15. Kal. Jan. Obiit Albertus Comes. Hoc facimus, & habet praebendam, qui dedit nobis Walferai curtem.
    • item 16. VII. Kal. Jan. Obiit Adam Episcopus Monachus Fiscannensis.
    • item 17. V. Kal. Jan. Obiit Gerardus Comes. Hoc facimus & habet praebendam, qui dedit nobis Godonis curtem.