Museum Domini Antonii Capelli.

• item 1. Codex antiquus, Biblia Hebraïca, queis elegantiora nunquam vidi, complectiturque omnes Biblicos libros.
  • item 1. Pars altera Bibliorum Hebraïce, antiqua.
  • item 2. Rabbi Abraham interpretationes in scripturam Hebraïce.
• item 2. Rabbi Abraham alius codex in Genesim Hebraïce.
• item 3. Aliqui codices Arabici, Hebraïci, &c.
• item 4. Codex bombycinus saeculi XIII. excerpta longissima & pretiosissima Stromatum S. Clementis, itemque ex Protreptico & Paedagogico quaedam.
• item 5. Stromatum codices rarissimi omnium sunt, non diu est quod existimabant ex literatis bene multi, vel ipsum codicem, ad cujus fidem edita primum Stromata fuere, amissum periisse. At Florentiae reperi, Venetiisque excerpta istaec, quorum exempla item duo Romae esse nuper accepi.
• item 6. Codex membranaceus XI. saeculi, Basilii orationes quaedam.
• item 7. Codex membranaceus XI. saeculi, Chrysostomi homiliae. Alter ejusdem aetatis.
• item 8. Vita S. Mariae Aegyptiacae, & Scala Joannis Climaci, scripta anno mundi secundum Graecorum aeram 6821. Christi 1313.
• item 9. Historia Constantini Manassis, saeculo XIV.
• item 10. Aristotelis codices bene multi de Animalibus, Ethicorum ad Nicomachum, Politicorum, Oeconomicorum, Magnorum moralium ad Eudemum, Mechanicorum, Problematum, Metaphysicorum. Alexandri Aphrodisiei problematum.
• item 11. Theophrasti de Historia plantarum. Ejusdem de causis plantarum. Ejusdem Metaphysicorum.
• item 12. Etymologicon Graecum XIV. saeculi.
• item 13. Hi codices Graeci, Latini vero:
  • item 1. Hieronymi in sacram scripturam. Item liber Epistolarum ejusdem.
• item 14. Diploma in cortice scriptum octavi ineuntis, ut puto, saeculi, charactere Langobardico, supra fidem lectu difficili, corrosum ab extremitatibus & in medio a mure qui obvolutum Diploma deformavit pene totum. Est judicium Reate latum, ubi de tutela agitur. Partes quae litigant, aut Gotthi, aut, quod verisimilius est, Langobardi sunt, judices vero Romani. Monumentum hoc ut per tempus licuit exscripsi in Diario Italico ............... ........... quibus adfectionem ...... patrona nos ........ qui pridem memoratum superius Guduhul ..........erunt in minore nos cunctos .......... non potuit reperiri ne qualicumque........ ... eunt vel specialem tutorem in negotiis ......... ratus fuerat a vestra fieri desiderat gravitate .... petitionem factam solenniter ad vestra laudabiliter ordinanda destinavit. Idcirco poscimus ut eandem petitionem jubeatis fieri & quae sunt postulata legaliter ordinari. Horanius, Antonius & Volusianus, sed & cunctus ordo * dd. Ex concurialibus Volusianus & Luminosus ad Gundihildiinsuis cujus offensio agitur & ad eos excurrant per quos Gundihilinsuis ad nos faciendi tutorem causa direxit, & misso propriae voluntatis responso, significet. Cum Volusianus * adque Luminosus ad Gundihilinsuis perrexissent paulo-post reversi dd. Pergentes ad Gundihilinsuis ... vestrae de ..... vestrae gravitatisque petitionem faciendi tutoris specialis; ad vos rem per suos direxisse propria voce signavit, & postulavit ut in ejus petitione seria continetur, Flavianum in designatis negotiis tutorem specialem filiis ipsius ordinetis. Horanius, Antonius, Volusianus & cunctus ordo dd. Quoniam voluntatem Gundihilinsuis faciendo .... speciali tutorem liberis ejus mun .... per Volusianum adque Luminosum nostros concuriales agnovimus ab actoribus me ...... Gundihilinsuis oblata petitio suscipiatur & congrua lectione donetur, Nitiblius legit. Legali semper est remedio minoribus succurendum, quibus paterna solatia fata subducunt; ne proprio genitore privati, cum viduatae matris non possit vis intercedere, propter aetatis * invicillitatem illorum substantia vel eorum facultas occumbat. Ante dies istos non plurimos Guduhulsuis meus * jugales fatorum sorte consumptus, duos mihi par {481}{481}
  vulos de communi matrimonio liberos dereliquit, de quibus doloris stupore depressam tutelam minis ..... nec utilem ... tutores .... ad suam reperire personam; & quia memoratus Gunduhulsuis in L ... jugalis meus, in quibusdam negotiis ante non multum temporis quam decederet noscitur fuisse repulsatus: & eo defuncto calumniatores in orphanorum rebus vehementer insistunt, ne qualicunque desidia facultatibus orbatorum dispendium generetur ut iis non * indifensis adversus insidias convalescant, elegi vel specialem tutorem, donec generalem matura deliberatione perquiram a vestrae gravitatis ordine postulare: Quapropter * hujus seriae petitionis, imploro vestram, * Reatehis civitatis municipes, gravitatem, ut in causa ..... qui mihi ... dulci ...... oriundus Guduhulis qui ante obitum suum a Badiud, sed & a Sosemud qui Faffo connominatur atque a Gunderit repulsatus fuisse * conoscitur in diversis judiciis per auditionem narrationum si...... legitur esse conventus; Flavianum, quem fide comprobatum plurimis ad praesens potui reperire, sub legitima cautela specialem tutorem Leudasit atque Lundesit meis liberis adhuc minoribus utilius ordinetis, quatenus ejus peculiari cura, actores eorum bona non fraudibus, ut adsolet, aut quibuslibet subreptionibus retinere valeant & aequitatis ordinem * terminari. Horanius, Antonius adque Volusianus, sed & cunctus ordo dd. Lectae petitionis serie gesta ...... pient tunc postulatis. Flavianus ad medium deducatur, & utrum libenter in designatis negotiis officium suscipiat voce propria fateatur. Cumque Flavianus fuisset ingressus, Horanius, Antonius adque Volusianus, sed & cunctus ordo dd. Gundihildiinsuis filiis suis specialem tutorem te in causis in quibus Gunduhulsuis in ....... etus a Badiud in ... vel a Sosemud connominato Faffone, necnon a Gunderit * pulsatos fuerat petit ordinari. Si specialem tutelam libenter adsumis, moderanter vel legaliter administrare oportet, & praesentibus confiteris. Flavianus ab ... libenter in memoratis causis officium tutelae suscipio & utiliter me sicut oportet administrare promitto. Horanius, Antonius, adque Volusianus, sed & cunctus ordo dd. Quoniam minorum nihil est utilitatibus denegandum, & in eorum designatis negotiis tum .... num desiderio professio vel sponso ..... specialem ........ Adque ........ cc. pp. in causis in quibus Guduhulsuis a Badiud & a Sosemud connominato Faffone, vel a Gunderit fuerat repulsatus ..... specialem te tutelam decernimus ministrare, cui ut * legitima firmetur, injungo fide jussorem de tuae administrationis integritate, sicut legalia constituta sunt, praebere idoneum non desistas, cujus ope minorum possit utilius substantia ministrari; Flavianus .... azel ... nullus poterit praebere.... ideo quia specialem tutelam libenter adsumo, Liberatum de administratione mea fidejussorem vestrae praebeo gravitati. Horanius, Antonius adque Volusianus, sed & cunctus ordo dd. Nuncupatus a Flaviano fidejussor nostris * optutibus praesentetur, Liberatus ... solutus. Horanius, Antonius adque Volusianus, sed cunctus ordo dd...... Flavianus in concilio nos deduxit. Liberatus. Utpote qui specialis tutor a Gundihilinsuis filiis ejus postulatus est in causis in quibus pater eorum a Badiud vel a Sosemud qui Faffo connominatur, sed & a Gunderit pulsatus fuerat, ego fidejussor accedam. Horanius, Antonius adque Volusianus, sed & cunctus ordo dd. Libenter hujus tutelam fidejussor accedis. Liberatus. Adque libenter & prona voluntate. * Flavianus memoratus speciali tutela fidejussor accedo. Horanius adque Antonius & Volusianus dd. Et* oblegatis rebus tuis omnibus quas * habis & habere potueris, cum tuo actu & adnisu integre sine fraude, vel dolo minorum negotia * spondis administrare. Liberatus. Et oblegatis rebus meis omnibus quas habeo habiturusve sum, Flavianum nuncupatum specialem tutorem minorum utiliter & integre sine qualicunque dolo vel fraude moderanter & fideliter spondeo ministrare. Horanius, Antonius, & Volusianus, vel cunctus ordo dd. Quoniam in designatis negotiis Flavianus a Gundihildiinsuis fidelis ejus specialis tutor petitus, per interventum fidejussoris est ex optima ratione firmatus; quid amplius adstantes fieri desideratis nisi solum .......... fidejussor ejus.... gravitate vestra ut susceptae tutelae fidem facere valeamus, gestorum nobis editionem jubeat solemniter celebrari. Horanius, Antonius & Volusianus, vel cunctus ordo dd. Gesta vobis ut mos est competenter edantur.
  Ego Horanius unus Curialis civitatis Reatehis, gestis apud nos habitis, edidi.
  Ego Antonius alius Curialis civitatis Reatehis, gestis apud nos habitis, edidi.
  Ego Volusianus alius Curialis civitatis Reatehis, gestis apud nos habitis, edidi.
  Ego Decoratus alius Curialis civitatis Reatehis, gestis apud nos habitis, edidi.
  Ego Maximus alius Curialis civitatis Reatehis, gestis apud nos habitis, edidi.
  Ego Vigilius alius Curialis civitatis Reatehis, gestis apud nos habitis, edidi.
  Ego Flavianus his exemplaribus gestorum a me datis subscripsi, quae per Constantinum Comitiacum reddidi.
  Ego Constantinus Comitiacus.
  Decembris [..] anno Christi.....
  Haec in multis ut videre est labefactata sunt: sed ita tamen ut qua de re agatur expiscari in promptu sit, suppleta plerumque conjectando narratione, verum alia characteris forma, ne conjecturas meas assertae lectionis loco habeant, qui in haec incident. En totius negotii compendium.
  Qui litigant Gotthi aut Langobardi sunt, ut ex nominibus liquet: Judices autem Romani. Guduhul quidam Reate degens, ab actoribus, & calumniatoribus nomine Badiud, Sosemud cui cognomen Faffo, & Gunderit actus, & ut in decreto legitur, repulsatus fuerat. Inter haec diem obiit Guduhul, & reliquit Gundihil uxorem viduam cum duobus liberis Leudasit & Leudesit. Eo defuncto memorati Sycophantae, in orphanorum bona vehementer insistebant, ut indesensis eriperent. Tum Gundihil misit ad municipes Curiales Horanium, Antonium & Volusianum, & totum Curialium ordinem, viros qui de injuria illata quererentur, & tutorem postularent. Munici {482}{482}
  pes & Curiales supradicti ex concurialibus duos Volusianum & Luminosum ad Gundihil mittunt, qui rescriptum petitionis ejus postulent. Mittit illa per concuriales petitionem seriam, ubi exposita rerum conditione, postulat filiis suis dari in specialem tutorem Flavianum quemdam, donec tutorem generalem Curia decernat; dummodo Flavianus legitimam cautionem offerret de proba futura administratione. Rogatur a Curialium ordine Flavianus num tutelam admittat. Annuit Flavianus & sponsorem offert Liberatum, qui de futura administratione cautionem praebet. Tum jussu Curialium Reatinorum diploma editur, quod cum ob alia multa, tum ob formam veterem juridicam singulare videtur. Haerere me fateor in vocibus Guduhulsuis & Gundihilinsuis: nam ultimae syllabae suis, & in-suis, quae in diplomate semper post Gunduhul & Gundihil subsequuntur, transversa superne linea notantur. Juvat credere nomina Gunduhul & Gundihil esse conjugum propria; illud autem additamentum, suis, & in-suis, quorsum spectet expiscari non potui, neque per tempus licuit rem accuratius explorare.
  Singulare est annum Christi in charta primitus notatum fuisse; infrequens enim est isto aevo annum Christi consignari in diplomatibus. Attamen hoc monumentum saeculi octavi est, uti diximus, aut ut minus, quod aegre tamen crediderim, noni insignita. Unum novimus, duobus ante saeculis ab Dionysio exiguo concinnatam methodum Christianae epochae, a Beda saeculo octavo usurpatam fuisse. Quando autem inde coeperit adscribi diplomatibus hactenus incertum fuit; liquet porro istud de quo agimus inter prima istiusmodi accensendum esse.